6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremde zarar gören 11 ildeki orta hasarlı konutlara ilişkin İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (“AFAD”) tarafından 2023/8 sayılı ve 7269 Sayılı Kanun’un Geçici 27 nci Maddesi Uygulama Genelgesi konulu Genelge (“Genelge”) yayınlanmıştır. Daha öncesinde 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun (“Kanun”) ile orta hasarlı olarak tespit edilen binaların ağır hasarlı binalar gibi işlem görmesinin usul ve esasları belirlenmiştir. AFAD tarafından yayınlanan Genelge uyarınca hak sahiplerinin dikkat etmesi gerekenler ve işleyecek süreç aşağıda derlenmiştir. (AFAD tarafından yayınlanan 2023/8 sayılı ve 7269 Sayılı Kanun’un Geçici 27 nci Maddesi Uygulama Genelgesi konulu Genelge)
Güçlendirme Başvurusu Yapılmayan Binalar İçin Yıkım ve Yeni Konut Yapımı Süreci Başlıyor
Hasar tespit süreçleri sonunda orta hasarlı olduğu kesinleşen binalar, yeni bir hasar tespit işlemi tesis edilmesine gerek kalmaksızın ağır hasarlı binalar gibi işlem görecektir. 7269 sayılı Kanunun 13’üncü maddesi hükümleri doğrultusunda ağır hasarlı kabul edilen bu tür binaların yıkımı gerçekleştirilecek. Ağır hasarlı olarak kabul edilen orta hasarlı bina bağımsız bölümlerinden hak sahibi olanlar, yeni bir hak sahipliği işlemi tesis edilmesine gerek kalmaksızın yıkımın ardından yeni bina yapımı için kredi verilmesi imkanından faydalandırılacaktır.
Bu noktada zaten olağan olarak süresi içinde hak sahibi olan orta hasarlı konut sahiplerinin ekstra bir işlem yapmasına gerek olmaksızın binalarında yıkım işlemi uygulanacak ve hak sahibi kişiler yeni bir işleme gerek kalmaksızın AFAD İl Müdürlükleri tarafından kura çekimi ve konut teslimi sürecine dâhil edilecektir.
Orta Hasarlı Binasını Güçlendirmek İsteyenler İçin İşeyecek Sürecin Usul ve Esasları Belirlendi
Halihazırdaki binasını güçlendirip kullanmak isteyen hak sahiplerinin yapması gereken işlemler ve işlemlerin süreleri de Genelge ile belirlenmiştir.
- Orta hasarlı binasını güçlendirmek isteyenler; 29.12.2023 tarihine kadar güçlendirme ruhsatı verme yetkisine sahip idarelere (Belediye ya da İl Özel İdaresi) yazılı başvuru yapacak. İlk etapta sadece yazılı başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Ayrıca güçlendirme yapmak için başvuru yapacak olanların, başvuru yapabilmek için bütün kat maliklerinin en az beşte dördünün rızasını (apartman karar defteri veya noter onaylı belge ile) alması gerekmektedir.
- Sonrasında Belediye veya İl Özel İdareleri; binalarına güçlendirme yapmak için kendilerine başvuranların bilgilerini 05.01.2024 tarihine kadar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve AFAD İl Müdürlüklerine bildirecek. Bu bildirinin ardından bu binaların kura çekimi ve konut teslimi ile yıkım işlemleri askıya alınacak.
- Sonrasında söz konusu güçlendirme işlemlerinin yetkili şirketlerce yapılması için öncelikle belediyelerden ruhsat alınması gerekmektedir. Bu ruhsatın alınması için son tarih 05.04.202’tür. Ruhsat alamayanların AFAD hak sahipliği devam ediyor olacak, konut teslimi için kuraya dahil edilebileceklerdir.
- Ruhsat alındığı takdirde 1 yıllık güçlendirme süreci, ruhsat alma tarihinden itibaren başlamış olacak. Ruhsat aldığı halde 1 yıl içinde güçlendirme yapmayanların binaları ağır hasarlı gibi işlem görüp yıkılacak, varsa AFAD hak sahiplikleri düşecektir. Ruhsatın alınmasının ardından güçlendirme yapılmayan binaların hak sahiplerine herhangi bir yeni konut verilmeyecektir.
- Başvuru yapılmasına karşın yapı ruhsatı verilmesi uygun görülmeyen binalar için ağır hasarlı hükümleri uygulanacak ve binalar yıkılıp hak sahipleri yeni konut kurasına dahil edilecektir.
- Buna karşılık, 29.12.2023 tarihinden sonra hak sahibi kabul edilecek olan orta hasarlı bina sahiplerine, hak sahipliği nihai kararlarının ilanı tarihinden başlamak üzere güçlendirme ruhsatı başvurusu için 45 gün, yetkili idarelere yapı ruhsatı düzenlenmesi için ise 90 gün süre verilecektir.
Sonuç olarak orta hasarlı binaların hak sahipleri var olan binalarını güçlendirerek kullanmak isterlerse öncelikle yukarıda verilen tarihlerde başvuruda bulunmaları, ruhsat almaları ve güçlendirme işlemlerine başlamaları gerekmektedir. Güçlendirme için bina kat maliklerinin 4/5 inin onayı gerekeceği hususu da unutulmamalıdır.
Hazırlayanlar:
Av. Doğa Can Altınözlü
Gazi Barış Yıldırım