Konaklama vergisine ilişkin yasal düzenleme esasen 05.12.2019 yılında 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’na (“GVK”) eklenmiş ancak sonradan yapılan değişiklik ile verginin uygulanması 01.01.2023 tarihine ertelenmiştir.
Bu kapsamda, 01.01.2023 tarihinden itibaren hayatımıza girecek olan verginin uygulamasının ne şekilde olacağı büyük önem arz etmektedir. Kapsam itibariyle neredeyse tüm konaklama hizmetlerinde uygulanacak vergi gerek turizm sektörünü gerek tatil yapmak isteyen vatandaşları yakından ilgilendirmektedir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 10.10.2022 tarihinde resmi internet sitesinde konaklama vergisinin ne şekilde uygulanacağına dair Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliği Taslağı yayınlanmıştır.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın uygulamaya dair açıklık getirmek adına yayınladığı tebliğ taslağında dikkat çeken başlıca noktalar şu şekildedir:
Verginin Konusunu Ne Oluşturmaktadır?
- Konaklama vergisinin konusunu konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) oluşturmaktadır.
- Geceleme Hizmeti kavramı, konaklama tesislerinde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma, barınma ve kalma hizmetini ifade eder.
- Geceleme Hizmetiyle Beraber Sunulan Diğer Hizmetler kavramı, geceleme hizmetiyle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetleri ifade etmektedir.
- Oda+kahvaltı, yarım pansiyon, tam pansiyon, her şey dahil, ultra her şey dahil ve benzeri adlar altında pazarlanan ve/veya satılan ve tesis bünyesinde geceleme hizmetinin yanı sıra konsept kapsamında verilen tüm hizmetler verginin konusuna girmektedir. Bu hizmetlerin verginin kapsamına girip girmediği ise bu hizmetlerin ilan, reklam, rezervasyon, satış ve/veya pazarlama safhasında geceleme hizmetinden ayrı tutulup tutulmadığı ölçütü uygulanacaktır.
- Konaklama vergisinin konusunu konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) oluşturmaktadır.
Vergi Hangi Tür Tesislerde Sunulan Hizmetlere Uygulanacaktır?
Mükelleflerin aklına ilk gelecek olan soru olan konaklama tesisinin kapsamının ne olduğu da tebliğde açıklanmıştır. Buna göre;
- Konaklama tesisleri kapsamında düzenlenen oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller, pansiyonlar, apart oteller
- Sağlık tesisleri kapsamında düzenlenen sağlıklı yaşam tesisleri ile bünyesinde konaklama tesisi bulunan termal tesisleri
- Kırsal turizm tesisleri kapsamında düzenlenen çiftlik evi, köy evi, yayla evi, dağ evi, kampingler, konaklama amaçlı mesire yerleri
- Muhtelif başlıklarda düzenlenen tesislerden (turizm kompleksleri, tatil merkezleri, eğlence merkezleri, personel eğitim tesisleri, özel tesisler gibi) geceleme hizmeti de sunan diğer tesisler
- Lojman hariç olmak üzere kamu ya da özel sektör tasarrufu altında bulunan personelin konaklamasına tahsisli misafirhane, konukevi, dinlenme tesisi, kamp gibi tesisler
- Uygulama otelleri
- Turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/işletme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın geceleme hizmeti sunan diğer tüm tesisler
Görüldüğü üzere tebliğ taslağında neredeyse ülkedeki tüm konaklama hizmeti sunan tesisler kapsama alanına alınmıştır.
Verginin Mükellefi Kimdir?
- Konaklama vergisinin mükellefi verginin konusuna giren hizmetleri sunanlardır. Dolayısıyla konaklama vergisinin mükellefi, konaklama hizmetlerinin sunulduğu tesisi fiilen işletenlerdir. Tesisin mülkiyetinin işletene ait olup olmamasının, tesisin kamu veya özel sektör, gerçek veya tüzel kişiler ya da tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller tarafından işletilmesinin mükellefiyete tesiri yoktur.
Hangi Tür Konaklama Hizmetleri Vergiden Müstesna Tutulmuştur?
- Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler
- Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler vergiden müstesnadır.
Verginin Matrahı ve Oranı Nedir?
Konaklama vergisinin matrahını, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır. KDV ise matrahın dışında bırakılmıştır.
Buna ilaveten, turizm sektörü açısından belki de en önemli sorun konaklama hizmetlerine dair bedelin döviz olarak alınması halinde matrahın ne şekilde belirleneceğidir. Tebliğ taslağına göre, ödenen döviz cinsinden bedel vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihte geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir.
Verginin oranı ise, Cumhurbaşkanı’nın bir kata kadar artırma ve yarısına kadar indirme hakkı saklı kalmak kaydıyla %2’dir.
Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Ayrıca vergiden hiçbir şekilde indirim yapılamayacağı düzenlenmiştir.
Vergilendirme Dönemi Nedir?
Konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleridir.
Tebliğ taslağı 21.10.2022 tarihine kadar görüş ve önerilerin sunulması amacıyla yayında kalacaktır. Yürürlük tarihi ise 01.01.2023’tür. Tebliğ, nihai haline kavuştuktan sonra çok yakın bir zaman içerisinde ilan edilecektir. Konaklama hizmeti sunan turizm işletmecileri açısından tamamen yeni bir vergi türü ihdas eden düzenlemenin yakından takip edilmesi önem arz etmektedir.
Yazar: Av. Doğa Can Altınözlü / Av. Arb. Emre Burak Onat