Anayasa Mahkemesi (“AYM”), davanın kısmen kabul kısmen reddi halinde yargılama giderlerinin tarafların haklılık durumuna göre paylaştırılacağını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 326/2 hükmünü, manevi tazminat davaları yönünden iptal etti. Karar neticesinde, manevi tazminat davalarının kısmen reddi halinde davacı aleyhine karşı vekalet ücreti çıkmayacağı gibi yargılama giderlerine de hükmedilmeyecektir. (AYM’nin 14.03.2025 tarihli ve 32841 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan E. 2024/29, K. 2024/226 sayılı ve 25.12.2024 tarihli kararı)
İptal istemine konu hüküm şu şekildedir:
“Yargılama giderlerinden sorumluluk
MADDE 326-
(2) Davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkeme, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştırır.”
İptal talebinde bulunan mahkemenin gerekçesi özetle şu şekildedir: Manevi tazminat davalarında davacıya hangi tutarda tazminatın ödeneceğini belirleme konusunda hakimin takdir yetkisi bulunmaktadır. Bu nedenle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi durumunda kişilik hakkının ihlal edildiği tespit edilen davacının kural uyarınca yargılama giderlerinin bir bölümünden sorumlu tutulması, kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı ile hak arama özgürlüğünü ihlal etmektedir.
Son olarak, manevi tazminatın hesaplanma yönteminin mevcut olmaması nedeniyle manevi tazminat davasının kısmen reddedilmesinde davacıya atfedilebilecek bir kusur olmadığı için davanın kısmen reddi halinde davacının karşı vekalet ücreti ödemesi de hakkaniyet ilkesi ile bağdaşmamaktadır. Bu nedenle kuralın iptali talep edilmiştir.
AYM öncelikle kuralın anlam ve kapsamını, manevi tazminat davası ekseninde belirlemiştir. AYM kural kapsamında, manevi tazminat davalarında davanın kısmen kabulü ve kısmen reddi halinde davacının haklılık oranına göre yargılama giderleri ile özellikle vekalet ücretine katlanmak zorunda kaldığını belirlemiştir.
Daha sonrasında iptal talebinin esasını inceleyen AYM şu tespitlerde bulunmuştur: Miktar belirtmek suretiyle manevi tazminat davasını açacak kişinin hakimin hükmedeceği tazminat tutarını, başka bir ifadeyle davanın sonunda talebinin hangi oranda haklı bulunacağını öngörebilmesi mümkün değildir. Tazminat miktarının hakimin takdirine göre belirlendiği davalara ilişkin yargılama giderleri bakımından herhangi bir özel düzenlemenin de bulunmadığına dikkat çekilmiştir. Dolayısıyla kısmen kabulüne karar verilen manevi tazminat davasında davacının vekalet ücreti ödemek zorunda kalması hakkaniyet ilkesiyle çelişmektedir. Sonuç olarak anılan hükmün, sadece manevi tazminat davaları yönünden iptaline karar verilmiştir.
İptal kararı, kararın Resmi Gazete’de yayınlandığı tarih olan 14.03.2025 tarihinden 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.
Hazırlayan:
Av. Doğa Can Altınözlü