Bülten

Geçtiğimiz Ayda Hukuki Gelişmeler (Kasım 2024)

02 Ara

Vergi Hukuku Mevzuatında Gelişmeler

1- Cumhurbaşkanı tarafından 01.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 9075 sayılı Karar kapsamında; mevduat ve katılma hesapları ile bazı menkul kıymetlerden elde edilen gelirlere uygulanan indirimli tevkifat uygulaması, bazı oran değişiklikleri yapılarak 31.01.2025 tarihine kadar uzatıldı.

2- Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (“GİB”) resmi internet sitesinde 01.11.2024 tarihinde Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması Hakkında Vergi Usul Kanunu Sirküleri yayınlandı. Anılan sirküler kapsamında, 32415 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile usul ve esasları düzenlenen enflasyon düzeltmesi uygulamasına yönelik açıklamalarda bulunulmuştur.

3- Cumhurbaşkanı tarafından 02.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de, 7256 ve 7326 sayılı Yapılandırma Kanunlarının Taksit Ödeme Sürelerinin Uzatılmasına İlişkin 9078 Sayılı Karar yayınlandı. Anılan Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında özetle;

  • 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 06.02.2023 tarihinden geçerli olmak üzere ilan edilen mücbir sebep halinin; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde 30.11.2024 tarihine kadar (bu tarihler dâhil) devam edeceği ilan edilmiştir.
  • Söz konusu Karar gereğince, Bakanlıkça mücbir sebep halinin devam etmesine karar verilen yerlerdeki vergi dairelerine borçlu olanların mücbir sebep halinin başladığı 06.02.2023 tarihi ile sona erdiği 30.11.2024 tarihi arasına (bu tarihler dâhil) rastlayan 7256 ve/veya 7326 sayılı Kanunlar kapsamındaki taksitlerinden birincisinin ödeme süresi; mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi izleyen ayda, sonraki taksitlerin ödeme süreleri de bu ayı takip eden aylık dönemler halinde ödenmek üzere uzatılmıştır. (Cumhurbaşkanı tarafından 02.11.2024 tarihli ve 32710 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 9078 sayılı Karar)

4- GİB’in resmi internet sitesinde 04.11.2024 tarihinde Elektronik Ticarette Gelir ve Kurumlar Vergisi Tevkifatına İlişkin Açıklamaların Yer Aldığı Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 329) Taslağı yayınlanmıştır. Yayınlanan tebliğ taslağında özetle, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılar tarafından elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları ve hizmet sağlayıcılarına gerçekleştirilecek ödemeler üzerinden yapılacak tevkifata ilişkin açıklamalar yer almaktadır.

5- GİB’in resmi internet sitesinde 07.11.2024 tarihinde Yurt Dışına Çıkış Harcı Uygulama Genel Tebliğ Taslağı yayınlanmıştır. Taslak tebliğ kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının tabi olacakları yurt dışı çıkış harcı 500 Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Bu harç, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (“VUK”) 298. maddesi uyarınca belirlenecek yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacaktır. Yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle hesaplanan harcın uygulanacağı yılın ocak ayının onuncu günü sonuna kadar yapılan yurt dışına çıkışlarda, bir önceki yılın sonu itibarıyla geçerli tutar üzerinden harcın ödenmiş olması durumunda, ödenmiş harç tutarı ile işlem yapılacak ve bu harç ödemeleri için fark istenmeyecektir.

6- GİB tarafından 12.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 573) (“Tebliğ”) yayınlanmıştır. Yayınlanan tebliğ kapsamında yapılan önemli değişiklikler şu şekildedir:

  • Üzerinde değişiklik yapılan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509) en temelde; VUK uyarınca düzenlenmesi zorunlu olan belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesine yönelik olarak yayımlanan diğer tüm Tebliğlerin gözden geçirilmesi sonucunda hazırlanmış ve tüm tarafların tek kaynaktan bilgilenmelerinin temin edilmesi ile elektronik belge uygulamalarında bütünlüğün sağlanması amacıyla yayınlanmıştır.
  • Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509)’da yapılan en önemli değişiklik ise İnşaat Demiri İzleme Sistemi (“İDİS”) hakkında yapılan değişikliklerdir. İDİS hakkında yapmış olduğumuz çalışmaya bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz.
  • Tebliğ m. 3 hükmü ile Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509)’da yer alan “IV.3.5. e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu” başlıklı bölümünün birinci fıkrasına (8) numaralı bentten sonra gelmek üzere “9- İnşaat Demiri İzleme Sistemine geçiş zorunluluğu getirilen mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2024 ve müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.” İbaresi eklenmiştir. Bu bağlamda, İDİS’e geçiş zorunluluğu getirilen mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2024 ve müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler için e-İrsaliye uygulamasına da geçiş zorunluluğu getirilmiştir.
  • İDİS kapsamında e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu getirilen mükelleflerin e-İrsaliye uygulamasına ne zaman geçeceği ise Tebliğ m. 4 hükmü ile belirlenmiştir. Tebliğ m. 4 hükmü ile Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509)’un “IV.3.6. e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Süresi” başlıklı bölümünün ikinci fıkrasına eklenen hüküm kapsamında; İDİS’e geçiş zorunluluğu getirilen mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2024 veya müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin, söz konusu şartların sağlandığı ayı izleyen dördüncü ayın başında e-İrsaliye uygulamasına geçmeleri zorunludur. (GİB tarafından 12.11.2024 tarihli ve 32720 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 573)

7- GİB’in resmi internet sitesinde 15.11.2024 tarihinde, Elektronik Tebligat Sistemi Broşürü ve infografikler yayınlandı. Söz konusu broşür ve infografiklerde:

  • Zorunlu olarak e-Tebligat kullanması gereken mükellefler,
  • İsteğe bağlı olarak e-Tebligat kullanabilecek mükellefler,
  • e-Tebligat başvurusunun nasıl yapıldığı,
  • Sistemden gönderilen belgeler için tebliğ tarihi,
  • Elektronik tebligat yapıldığından nasıl haberdar olunacağı,
  • Hangi belgelerin elektronik ortamda tebliğ edildiği gibi konularda bilgilendirici açıklamalarda bulunulmuştur.

8- GİB’in resmi internet sitesinde 19.11.2024 tarihinde, Akaryakıt Satışlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Kullanılması Hakkında Duyuru yayınlandı.

  • Bilindiği üzere akaryakıt sektörü, vergi incelemelerinin en yoğun gerçekleştiği ve hatta dönemsel olarak düzenli incelemelerin yapıldığı bir sektördür. Akaryakıt sektörü; iş hacmi olarak ve parasal olarak hayli yüksek olan, petrol rafinerilerinden çıkan akaryakıtın nihai tüketiciye ulaşana kadar izinin sürüldüğü yegane sektördür. Bu durum, akaryakıt sektöründeki denetimlerin etkin yapılabilmesini vergi idaresi açısından elzem kılmaktadır. Öte yandan sektördeki aktörler yönünden de vergi incelemeleri ve denetimlerde yapılabilecek hatalar oldukça ağır sonuçlar doğurmaktadır.
  • Tam da bu sebeple GİB, önce 24.03.2021 tarihli ve 31433 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 527) kapsamında; daha önce akaryakıt pompalarına bağlanma mecburiyeti getirilen ödeme kaydedici cihazların, elektronik ortamda anlık veri aktarımı yapabilen, güvenlik seviyesi yükseltilmiş ve belirlenen diğer teknik özellikleri taşıyan yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlar ile değiştirilmesine yönelik usul ve esasları belirlemiştir. Uygulamaya ilişkin detaylı açıklamalarımızı içeren yazımıza bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz.
  • GİB’in resmi internet sitesinde yayınlanan duyuru kapsamında da UTTS’nin kapsamı, ne şekilde uygulamaya alınacağı, mükellef ve tüketicilerin yükümlülükleri konusunda açıklamalara yer verilmiştir.

9- Cumhurbaşkanı tarafından 27.11.2024 tarihinde yayınlanan 9160 sayılı Karar kapsamında; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu m. 5/1-e bendinde düzenlenen istisna oranı %50 olarak belirlenmiştir.

  • Söz konusu hüküm en temelde; Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri, rüçhan hakları ve istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının satışından doğan kazançların belli bir kısmının, kurumlar vergisinden istisna olmasını düzenlemektedir.
  • Cumhurbaşkanı tarafından yayınlanan Karar kapsamında bu oran, %50 olarak belirlenmiştir. (Cumhurbaşkanı tarafından 27.11.2024 tarihli ve 32735 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 9160 sayılı Karar)

10- GİB tarafından 27.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:574) kapsamında, 2025 yılında uygulanacak yeniden değerleme oranı %43,93 olarak tespit edilmiştir. (GİB tarafından 27.11.2024 tarihli ve 32735 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:574)

11- Cumhurbaşkanı tarafından 27.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 9168 sayılı Karar kapsamında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun uygulanmasında değişikliğe gidildi.

  • Hatırlanacağı üzere Cumhurbaşkanı tarafından 06.08.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 8787 sayılı Karar ile özet itibariyle; posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gerçek kişilere gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya kıymetinde ve bu kıymetler üzerinden alınacak vergilerde önemli artışa gidilmişti. Yapılan düzenlemeye dair detaylı açıklamalarımıza bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz.
  • Cumhurbaşkanı tarafından 27.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan karar kapsamında ise Resmi Gazete’de bugün yayımlanan karara göre 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar’da değişikliğe gidildi.

■ Buna göre, 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar m. 63/3 hükmüne “Aynı maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen eşya için Türkiye’deki giriş liman veya yerine kadar yapılan nakliye giderleri, eşyanın kıymetine ilave edilir. Bakanlık bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir” ibaresi eklendi.

■ Yapılan değişiklikle beraber, artık yurt dışı e-ticaret sitelerinden yapılacak alışverişlerde, eşyanın gönderim masrafları da eşyanın kıymetine dahil edilecektir. Bununla birlikte, sipariş bedelinin toplamda 30 Euroyu aşması halinde kişilerin gümrük işlemlerini takip etmek için gümrük müşavirliği hizmeti alması gerekmektedir. Söz konusu karar, yayım tarihi olan 27.11.2024 tarihinden 30 gün sonra yürürlüğe girecektir. (Cumhurbaşkanı tarafından 27.11.2024 tarihli ve 32735 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 9168 sayılı Karar)

 

Vergi Hukukunda Yargı Kararları

Vergi hukuku alanında önemli gördüğümüz yargı kararları aşağıda özetlenmiştir:

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun (“VDDK”) 12.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararında, vergi dairesi tarafından aynı mükellefin farklı nedenlere dayalı olarak birden fazla kez özel esaslara alınması işlemlerine karşı ayrı ayrı dava açılabileceğine ve bu davaların derdestlik teşkil etmeyeceğine hükmedilmiştir. Karara dair detaylı açıklamalarımıza erişmek için bağlantıyı kullanabilirsiniz. (Danıştay VDDK’nın 12.11.2024 tarihli ve 32720 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 02.10.2024 tarihli ve E. 2024/3, K. 2024/9 sayılı kararı)

Diğer Hukuk Alanlarında Önemli Mevzuat Değişiklikleri ve Yargı Kararları

1- Kamuoyunda 9. Yargı Paketi olarak bilinen yargı alanında köklü düzenlemeler içeren 7531 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 14.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

  • Kanun ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu başta olmak üzere pek çok alanda önemli değişiklikler yapılmıştır.
  • Kanunun gerekçesi incelendiği zaman temel amacın, adalet hizmetlerinin etkinliğini arttırmaya, yargı sürecini hızlandırmaya, suçla etkin mücadele sağlamaya, temel hak ve özgürlüklerin korunması ve genişletilmesini sağlamaya, aile kurumunu güçlendirmeye, hukuk ve ceza uyuşmazlıklarında alternatif çözüm yöntemlerinin alanlarını genişletmeye, hak arama hürriyetinin daha etkin şekilde kullanılabilmesine imkan tanınmaya çalışıldığı ve son dönemlerde Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM”) vermiş olduğu iptal kararları doğrultusunda gerekli kanuni düzenlemelerin yapılmasının hedeflendiği görülmektedir. Kanun henüz teklif aşamasındayken yapmış olduğumuz çalışmaya bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz. Kanunun detaylarına ilişkin yapmış olduğumuz çalışmaya bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz. (14.11.2024 tarihli ve 32722 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7531 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun)

2- 7532 sayılı Noterlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 27.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kanun ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (“TMK”) ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (“CMK”) önemli değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişiklikler sırasıyla şu şekildedir:

  • Kanun m. 13 ile TMK m. 166/4 kapsamında yapılan değişikle beraber özetle; boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak bir yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamaması halinde evlilik birliği temelden sarsılmış sayılacak ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilecektir.
  • Kanun m. 16 ile CMK m. 226/4 hükmünde yapılan değişikle beraber özetle; sanığa suçun hukuki niteliğinin değişmesinden bahisle ek savunma hakkı verilmesine yönelik bildirimin sanığa ve varsa ayrıca müdafine yapılacağı düzenlenmiştir. Sanığın dosyada var olan son adresine bildirim yapılamaması veya bildirime rağmen duruşmaya gelmemesi halinde müdafiye yapılan bildirimler yeterli kabul edilecektir. (27.11.2024 tarihli ve 32735 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7532 sayılı Noterlik Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun)

 

Hazırlayanlar:

Av. Doğa Can Altınözlü

Stj. Av. Gökçe Yalçınkaya

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir