Milyonlarca kişiyi ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlarla (“EYT”) ilgili düzenlemeleri içeren kanun değişikliği, 03.03.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı. Bilindiği üzere, 30.01.2023 tarihinde ilgili kanun değişikliği teklifi TBMM’ye sunulmuştu. Kanun değişikliği teklifi, herhangi bir değişikliğe uğramadan Resmi Gazete’de yayınlandı (03.03.2023 tarihli ve 32121 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan, 7438 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun)
Kanun değişikliği ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na (“5510 sayılı Kanun”) Geçici Madde 95 eklendi. Eklenen geçici madde kapsamında EYT’nin kapsamı ve şartları aşağıdaki şekildedir:
- Yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanların ilgili kanun hükümlerindeki yaş harici diğer şartları taşımaları halinde, yaşlılık veya emekli aylığından yararlanmaları mümkündür. Başka bir deyişle, yaş sınırı artık uygulanmamaktadır.
- Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar artık aylık alabileceklerdir.
- Yine de EYT’lilerin geriye dönük herhangi bir ödeme veya hak talebinde bulunması mümkün değildir. (5510 sayılı Kanun Geçici Madde 95/1)
- Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için %5 destek primi verilecektir. (5510 sayılı Kanun Geçici Madde 95/2)
- Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığı uygulama ile ilgili usul ve esasları yönetmelik ile belirlemeye yetkili kılınmıştır. Dolayısıyla uygulamanın detayları için, ileri tarihte yayınlanacak Hazine ve Maliye Bakanlığı düzenlemeleri takip edilmelidir.
Son olarak, kanun değişikliğinin 2. maddesi ile 07.06.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 23 ve 24. maddesi yürürlükten kaldırıldı. İlgili düzenleme:
- Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler,
- İl özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutulmasını düzenlemekteydi.
- Dolayısıyla yukarıda sayılan kişilerin emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshedilmesi zorunlu değildir.
Başvuru Süreci Nasıl Olacak?
EYT düzenlemesiyle 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini tamamlayanlar emekli olabilecek. Başvurular e- devlet üzerinden veya SGK ofislerinden bugünden itibaren yapılabilecektir. Çalışanların alacakları “emeklilik yazıları” için SGK’ya doğrudan müracaat etmelerine gerek yoktur, E-Devlet üzerinden ilgili emeklilik yazısının alınması mümkündür. Söz konusu “emeklilik yazısının” işverene teslim ettikten sonra çalışanlar işlerinden ayrılabilecekler. Çalışmayanlar ise emekli olmak için SGK’ya tahsis talebinde bulunabilecektir, tahsis talebinin yine E-Devlet üzerinden alınması mümkündür. Memurlar kurumlarına “emekli talep” formuyla müracaat edebilecek. Bağ-Kur’lular ise “emekli olabilir” yazısına ihtiyaç duymayacak.
EYT düzenlemesi kapsamında aranan en önemli şart, sigortalılık süresinin tamamlanmasıdır. Bu bağlamda, EYT’lilerin sigortalılık süresinin tespit edilmesi EYT hükümlerinden yararlanma açısından önem arz etmektedir. Bu noktada tavsiyemiz, mutlaka avukatınızın hukuki desteğinden faydalanılması ve hizmet sürenizin doğru hesaplanmadığı görüşünde olmanız halinde mutlaka hizmet tespit davası açılmasıdır.
Yazar: Av. Doğa Can Altınözlü & Stj. Av. Barış Yıldırım