AYM, boşanma davasında verilmiş olan gizlilik kararının mahkeme tarafından gerekçesiz olarak kendiliğinden kaldırılmasını, özel hayatın gizliliğinin ihlali olarak kabul etti ve başvurucu lehine manevi tazminata hükmetti. Mahkemelerin almış olduğu gizlilik kararlarını gerekçesiz olarak kaldırmalarını konu alan karar özel hayatın gizliliği hakkı ile yargılamanın aleniyeti ilkesi yönünden emsal teşkil edecek niteliktedir. (01.03.2023 tarihli ve 32119 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 19.01.2023 tarihli ve 2019/37354 başvuru numaralı kararı)
Karara konu somut olayda başvurucu, aile mahkemesi sıfatıyla uyuşmazlığa bakan Kemer 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülmekte olan davanın tarafıdır. Mahkeme boşanma davasında, başvurucunun talebine uygun olarak dosyada gizlilik kararı almıştır. Buna müteakip mahkeme, 15.10.2019 tarihli duruşmada dosyanın durumunu nazara alarak gizlilik kararını kaldırmış ve başvurucunun gizlilik kararına dair ikinci talebini de reddetmiştir.
Henüz istinaf aşamasında derdest olan dosyada başvurucu, bireysel başvuruda bulunmuştur. Bireysel başvurunun gerekçesi ise, boşanma davasında alınan gizlilik kararının Mahkemece resen kaldırılmasının cinsel hayatıyla ilgili olarak dosyada bulunan delillerin açık duruşmalarda sergilenmesine neden olacağından bahisle özel hayatın gizliliği hakkının ihlal edilmesidir.
Uyuşmazlığın esasını değerlendiren AYM, yargılamanın aleniyetine dair 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümlerine yer vermiş ve yargılamanın aleniyeti ilkesi ile esasen, adli mekanizmaların işleyişinin kamu denetimine açılarak saydamlığın sağlanması ile yargılamada keyfiyetin önlenmesinin amaçlandığını belirtmiştir. AYM’ye göre somut olaydaki esaslı noktayı, başvurucunun mahremiyetinin korunması ile yargılamanın aleni olarak yapılmasına dair kamusal menfaat arasındaki adil dengenin korunması oluşturmaktadır. Buna ilaveten AYM, bütün mahkemelerin kararlarının gerekçeli olması gerektiğini de belirtmiştir.
İlkeleri olaya uygulayan AYM, mahkemenin hangi somut gerekçelere dayanarak gizlilik kararını kaldırdığını açıklamadığını vurgulamıştır. Bu bağlamda, dosyada başvurucuya ait olan ve özel hayatın gizliliğini ihlal edebilecek ifadelerin duruşmalarda verilmesinin özel hayatın gizliliğini neden ihlal etmeyeceği mahkeme tarafından açıklanmamıştır. Bu yönde tatmin edici bir gerekçe içermeksizin gizlilik kararının kaldırılması ile başvurucunun mahremiyetinin korunmasına dair menfaat ile duruşmaların aleni olmasına dair menfaat arasındaki dengeyi sağlayacak önlem alınmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak başvurucunun özel hayatının gizliliği hakkının ihlal edildiğine hükmedilmiş ve başvurucu lehine 18.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmedilmiştir.
Yazar: Stj. Av. Alp Kaan Şahin