Kamuoyunda 11. Yargı Paketi olarak bilinen 7571 sayılı Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7571 sayılı Kanun”), Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 7571 sayılı Kanun henüz teklif aşamasındayken hazırlamış olduğumuz çalışmaya erişmek için bağlantıyı kullanabilirsiniz.
7571 sayılı Kanun ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (“İİK”), 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (“TCK”), 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (“CMK”) başta olmak üzere pek çok alanda önemli değişiklikler yapılmıştır. Kanun ile yapılan değişikliklerin detaylarına aşağıda yer vermekteyiz.
1- İİK Kapsamında İhalenin Feshi Davası Açılması Zorlaştırılmıştır
İİK m. 134’e eklenen hüküm ile icra dairelerince yapılacak satışlarda ihalenin feshini artık sadece satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenlerin isteyebileceği düzenlenmektedir. Bu kişiler halinde ihalenin feshinin istenmesi halinde dosya üzerinden yapılacak inceleme ile kesin olarak ret kararı verilecektir.
2- İİK Kapsamında Açılacak Tasarrufun İptali Davaları Yönünden Bağışlama Sayılacak Tasarrufların Kapsamı Değiştirilmiştir
İİK m. 278’de yapılan değişiklik ile tasarrufun iptali davaları yönünden bağışlama sayılacak tasarrufların kapsamı değiştirilmiştir. Buna göre:
- Yapılan tasarrufların gerçek değere uygun olarak ivazlı olduğu ispatlanmadıkça altsoy ve üstsoy, üçüncü derece dahil kan hısımları, son bir yıl içinde evlilik birliği sona ermiş olsa bile eşi ve üçüncü derece dahil kayın hısımları, evlat edinenle evlatlık, ortak konutta yaşayan kişiler arasında yapılan tasarruflar.
- Aksi ispatlanmadıkça, sözleşmenin yapıldığı sırada, kendi verdiği şeyin gerçek değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyatla kabul ettiği sözleşmeler.
- Uygun bir karşılığın sağlandığı ispatlanmadıkça, borçlunun kendisine veya üçüncü bir kişi yararına ömür boyu gelir sözleşmesi ya da intifa hakkı tesis ettiği sözleşmeler yahut ölünceye kadar bakma sözleşmeleri ivazsız tasarruf sayılacak olup iptale tabi olacaklardır.
3- İİK Kapsamında İstinaf ve Temyiz Kanun Yolu Başvurularında Hangi Tarihteki Parasal Sınırların Esas Alınacağı Düzenlenmiştir
- 7571 sayılı Kanun ile İİK Ek m. 1’de yapılan değişiklikle birlikte icra hukuk mahkemelerinde açılan şikayet davaları ve diğer davalarda istinaf ve temyiz kanun kolu başvurularında hangi tarihteki parasal sınırların esas alınacağı düzenlenmiştir. Buna göre, şikayet davasının veya diğer davaların açıldığı tarihteki parasal sınırlar esas alınacaktır.
4- Avukatlık Kanunu Kapsamında Disiplin Cezalarında Kapsamlı Değişikliklere Gidilmiştir
- 7571 sayılı Kanun ile 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda yapılan değişiklikle birlikte avukatlar hakkında uygulanacak disiplin cezalarının türlerinde ve disiplin cezalarının uygulanacağı hallerde kapsamlı değişiklikler yapılmıştır.
5- Nitelikli Dolandırıcılık Suçlarında Görevli Mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleri Omuştur
- Önceki durumda, TCK m. 158’de düzenlenen nitelikli dolandırıcılık suçlarında görevli mahkemeler Ağır Ceza Mahkemeleri’dir. Yapılan değişiklikle beraber bu suçlara bakmakla görevli mahkemeler Asliye Ceza Mahkemeleri olmuştur. Mevcut dosyalarda ise, dosya nihai hükümle sonuçlanıncaya kadar görevsizlik kararı verilemeyeceği düzenlenmiştir.
6- Taksirle Yaralama Suçunda Ceza Miktarları Artırılmıştır
- TCK m. 89/1’de düzenlenen taksirle yaralama suçunun cezası önceden üç aydan bir yıla kadar hapis cezası iken bu sınırlar, dört aydan iki yıla şeklinde artırılmıştır. Ayrıca taksirle yaralama suçunun birden fazla kişinin yaralanmasına sebep olması halinde suçun cezası dokuz aydan beş yıla olacak şekilde artırılmıştır.
7- Genel Güvenliğin Kasten Tehlikeye Sokulması Suçunun Kapsamı Genişletilmiş ve Uygulanacak Cezalarda Artışa Gidilmiştir
Genel güvenliğin tehlikeye sokulması suçunu düzenleyen TCK m. 170 hükmünde değişikliğe gidilmiştir. Yapılan değişiklikler sırasıyla şu şekildedir:
- TCK m. 170/1-c hükmünde yapılan değişiklikle beraber ses ve gaz fişeği atabilenler dahil silahla ateş eden veya patlayıcı madde kullanma fiili genel güvenliğin kasten tehlikeye atılması suçunun kapsamına alınmıştır.
- Ayrıca TCK m. 170’te yer alan ve genel güvenliğin tehlikeye atılması suçunun tüm halleri açısından, anılan fiillerin kişilerin toplu olarak bulundukları yerlerde işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılması öngörülmüştür.
- Son olarak, genel güvenliğin tehlikeye sokulması suçu açısından öngörülen temel ceza önceden altı aydan üç yıla hapis cezası iken; yapılan değişiklik ile bu ceza bir yıldan beş yıla şeklinde belirlenmiştir.
8- Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Suçunda Uygulanacak Cezalar Artırılmıştır
- TCK m. 220/1’de düzenlenen suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu yönünden öngörülen temel ceza olan önceden dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası iken yapılan değişiklikle beraber temel ceza beş yıldan on yıla olacak şekilde artırılmıştır.
- TCK m. 220/2’de düzenlenen suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmanın cezası önceden iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası iken, yapılan değişiklik ile üst sınırı beş yıla yükseltilmiştir.
- TCK m. 220/3’te düzenlenen ve örgütün silahlı olması halinde verilecek cezanın dörtte birinden yarısına kadar artırılacağını öngören hüküm, doğrudan doğruya artırım oranının sadece yarı oranda olacağı şekilde ağırlaştırılmıştır.
- Son olarak TCK m. 220/5’e eklenen yeni bir hüküm ile örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarda çocukların araç olarak kullanılması halinde, örgüt yöneticilerine verilecek cezanın yarısından bir katına kadar artırılması düzenlenmiştir.
9- Bilişim Suçlarında Elde Edilen Menfaatin Bulunduğu Banka Hesabı Yönünde Askıya Alma ve Elkoyma Tedbirleri Getirilmiştir
TCK’da düzenlenen nitelikli hırsızlık (TCK m. 142/2-e), nitelikli dolandırıcılık (TCK m. 158/1-f, l), banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması (TCK m. 245) suçlarında uygulanmak üzere:
- Anılan suçlarının işlendiği hususunda makul şüphe bulunması halinde banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı veya kripto varlık hizmet sağlayıcısı nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan ya da yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu suçta kullanılan her türlü hesabın kırksekiz saate kadar askıya alınmasına ilgili banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı veya kripto varlık hizmet sağlayıcısı tarafından karar verilmesi imkanı getirilmiştir.
- Mali kurum tarafından askıya alınan veya Cumhuriyet Savcısının yazılı emri üzerine askıya alınan hesapta bulunan suça konu menfaate hakim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı emriyle askıya alma süresi içinde elkonulabilir. Hakim kararı olmaksızın yapılan elkoyrna işlemi yirmidört saat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim, kararını elkoymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde elkoyma kendiliğinden kalkar. Bu madde hükümlerine göre elkoyrna işlemi yapılabilmesi bakımından CMK m. 128’de yer alan rapor alma şartı aranmaz.
- Son olarak bu madde uyarınca askıya alma işlemine karar veren gerçek ve tüzel kişiler, hukuki bakımdan sorumlu tutulmaz.
10- COVİD-19 Düzenlemesi Olarak Bilinen Açık Cezaevine ve Denetimli Serbestliğe Daha Kolay Ayrılmayı Öngören Düzenlemenin Kapsamı Genişletilmiştir
Kamuoyunda COVİD-19 düzenlemesi olarak bilinen düzenleme 31.07.2023 tarihi itibarıyla COVİD-19 izninde bulunan ve denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az süre kalan hükümlüler, tekrar ceza infaz kurumlarına dönmeyerek infaz sürelerini denetimli serbestlik altında tamamlamışlardır. 31.07.2023 tarihinde kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin ise iyi halli olmaları halinde 3 yıl daha erken şekilde açık cezaevlerine geçmelerine izin verilmişti. Ayrıca bu hükümlülerin hapis cezası süresine göre en az 3 ay açık cezaevinde kalmaları şartıyla denetimle serbestliğe de 3 yıl daha erken ayrılmalarına izin verilmişti.
Yapılan düzenlemeyle beraber, söz konusu imkanların uygulanacağı hükümlülerde genişlemeye gidilmiştir. Buna göre, 31.07.2023 ve öncesinde işlenen suçlarda hükmü kesinleşmemiş olanların da açık cezaevine geçmesine imkan tanınmaktadır. Ayrıca mahkumiyet hükmü kesinleşmiş ve 31.07.2023 itibariyle açık cezaevinde bulunan hükümlülerin de denetimli serbestlikten yararlanabilmesi mümkün hale gelmektedir.
29.12.2025
Hazırlayan:
Av. Doğa Can Altınözlü