Anayasa Mahkemesi (“AYM”), mükellefe internet üzerinden vergi ihbarnamesi tebliğ edilmesinin vergi mevzuatı kapsamında geçerli bir tebliğ usulü olmadığına hükmetmiştir. Mükellefin bu yöndeki iddialarının da yargılama esnasında tartışılmaması gerekçeli karar hakkının ihlali sayılmıştır. (AYM’nin 06.03.2025 tarihli ve 32833 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2021/30974 başvuru numaralı kararı).
Başvuruya konu somut olay şu şekilde gerçekleşmiştir: Başvurucu, adına düzenlenen ödeme emrinin iptali talebiyle İstanbul 3. Vergi Mahkemesi’nde (“İlk derece mahkemesi”) dava açmıştır. İlk derece mahkemesi, başvurucunun ilgili dönemlere ait beyannameleri kanuni süresi geçtikten sonra elektronik ortamda verdiği ve bu beyannameler üzerine düzenlenen ceza ihbarnamelerinin başvurucuya 03.10.2019 ve 09.10.2019 tarihlerinde usulüne uygun olarak elektronik tebligat (e-tebligat) yoluyla tebliğ edildiğini belirtmiştir. Dolayısıyla süresinde dava konusu edilmeyerek kesinleştiğini belirtmiştir. Buna göre dava açılmayarak kesinleşen ceza ihbarnamelerine dayalı olarak tesis edilen ödeme emrinin hukuka uygun olduğuna karar verilmiştir.
Karara karşı yapılan istinaf başvurusunun da kesin olarak reddi üzerine başvurucu, bireysel başvuru yoluna gitmiştir. Başvurucu özetle; ödeme emrine dayanak ceza ihbarnamelerinin 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun (“TebK”) 7/a maddesi gereğince e-tebligat yöntemi ile tebliğ edilmesi gerektiğini, bu yöndeki iddialarının istinaf mahkemesi kararında karşılanmadığını belirterek gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
AYM uyuşmazlığın, başvurucunun istinaf kanun yolunda ileri sürdüğü ve esasa etkili olduğunu belirttiği ceza ihbarnamelerinin tebliğ edilmediği hususunun istinaf mahkemesi kararında değerlendirilmediğine ilişkin olduğunu tespit etmiştir.
İlk derece mahkemesi ve istinaf aşamasında, ödeme emrine dayanak ihbarnamelerin başvurucuya tebliğ edilip edilmediğine yönelik davalı idareden evrak talep edilmiştir. İdare tarafından dava dosyasına sunulan evraklarda ise ihbarnamelerin, sistem tarafından otomatik olarak düzenlendiği ve internet üzerinden başvurucuya iletildiği görülmüştür.
Bunun üzerine AYM, dosyayı incelerken vergi idaresine müzekkere yazmış ve ihbarnamelerin tebliğine ilişkin evrakları istemiştir. Vergi idaresi tarafından sunulan evraklarda, ihbarnamelerin başvurucuya internet üzerinden tebliğ edildiğine ilişkin evraklar ve log kayıtları gönderilmiştir. Buna karşılık, başvurucuya usulüne uygun tebligat yapılıp yapılmadığına dair herhangi bir evrak sunulmamıştır.
AYM, ilk derece mahkemesinde yapılan yargılama aşamasında da vergi idaresinin tebligata ilişkin bu evrakları sunduğunu ve bunların, TebK ve ilgili vergi mevzuatı kapsamında ihbarnamelerin usulüne uygun tebligatı gösterir evraklar olmadığını vurgulamıştır. Üstelik başvurucunun, ihbarnamelerden haberdar olmadığı ve dolayısıyla süresinde dava açamadığı yönünde iddiası da mevcuttur. İnternet üzerinden ihbarnamelerin iletilmesine yönelik bir tebligat usulü de olmadığına göre ilk derece mahkemesi ve istinaf mercinin bu yönde bir araştırma yapmaması ve çelişkiyi gidermemesi gerekçeli karar hakkının ihlali sayılmıştır.
Bu gerekçeyle başvuruyu kabul eden AYM, başvurucunun gerekçeli karar hakkının ihlal edildiğine kanaat getirmiştir.
Hazırlayan:
Av. Doğa Can Altınözlü