Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun (“VDDK”) 20.12.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararında, birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar esasen hiç tesis edilmemiş bir işlemin dava konusu edildiğinin anlaşılması halinde verilecek incelenmeksizin ret kararında AAÜT’de yazılı vekalet ücretinin yarısına hükmedileceği karara bağlanmıştır. (Danıştay VDDK’nın 20.12.2024 tarihli ve 32758 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 23.10.2024 tarihli ve E. 2024/4, K. 2024/10 sayılı kararı)
VDDK’nın Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın giderilmesi kararına konu ihtilaf en temelde şu şekildedir: Vergi davalarında birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar dava konusu işlemin aslında hiç tesis edilmediği anlaşılabilmektedir. VDDK kararına konu uyuşmazlıklarda da davacılar, özel esaslara alınma işlemlerinin iptalini talep etmiş ve davalı idareler savunma dilekçesi ekinde, davacıların özel esaslarda olmadığını belirten evraklar sunmuşlardır. Bu durumda verilecek karar, incelenmeksizin ret kararı olmaktadır. Hal böyle olmakla beraber, henüz davalı idarenin sunmuş olduğu birinci savunma dilekçesine cevap verme süresi içinde incelenmeksizin ret kararı verilmesi halinde davalı idare lehine hükmedilecek vekalet ücretinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde (“AAÜT”) belirtilen ücretin yarısı mı yoksa tamamı mı olacağı uyuşmazlığın temelini oluşturmaktadır.
VDDK kararına konu çelişik kararlar ise şekildedir:
- İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesi Kararı: Söz konusu kararda mahkeme, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT m. 15/1 hükmünde yer alan ” … vergi mahkemelerinde birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar anlaşmazlığın feragat, kabul, davanın konusuz kalması ya da herhangi bir nedenle ortadan kalkması veya bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi durumunda bu Tarifede yazılı ücretin yarısına, … hükmedilir” kuralının somut olayda uygulanacağına karar vermiştir. Mahkeme söz konusu kuralın, birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar esasen hiç tesis edilmemiş bir işlemin dava konusu edildiğinin anlaşılması halinde idari davaya konu olabilecek kesin ve icrai bir işlem olmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verildiği durumlarda da evleviyetle uygulanması gerektiğini belirtmiştir. Buradan hareketle, davalı idare lehine AAÜT’de yer alan ücretin yarısına hükmedilmiştir.
- Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 1. Vergi Dava Dairesi Kararı: Anılan kararda mahkeme, kararın verildiği tarihte yürürlükte olan AAÜT m. 15/1 uyarınca idare lehine yarı vekalet ücretine hükmedilmesi için anlaşmazlığın savunma süresi içerisinde ortadan kalkması gerektiğini vurgulamıştır. Uyuşmazlık konusu olayda, davacının dava açılma tarihi itibarıyla özel esaslara tabi mükellefler listesinde yer almadığının açık olduğu, dolayısıyla ortada idari davaya konu edilecek kesin ve yürütülebilir işlem bulunmadığı, dava açılmasına idarenin sebebiyet vermediği ve davalı idare vekili tarafından savunma dilekçesi verildiği dikkate alındığında, davalı idare lehine mahkeme kararının verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT’de yer alan vekalet ücretinin tamamına hükmedilmesine arar verilmiştir.
VDDK uyuşmazlığa konu kararları bu şekilde belirledikten sonra uyuşmazlığın niteliğini tespit etmiştir. VDDK’ya göre aykırılık, birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar esasen hiç tesis edilmemiş bir işlemin dava konusu edildiğinin anlaşılması halinde verilecek incelenmeksizin ret kararında AAÜT’de yer alan vekalet ücretinin yarısına mı yoksa tamamına mı hükmedilmesi gerektiğine ilişkindir.
Daha sonrasında VDDK aykırılığın esasını değerlendirmeye geçmiştir. Uyuşmazlıklarda, davacılar tarafından özel esaslara tabi mükellefler listesine alınmalarına dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır. Dava dilekçelerinin tebliği üzerine davalılar tarafından süresi içinde verilen birinci savunma dilekçelerinde, davacıların genel esaslara tabi olduğu ve davacılar hakkında özel esaslara tabi mükellefler listesine alınmalarına dair işlem tesis edilmediği belirtilmiş ve buna ilişkin belgeler savunma dilekçesi ekinde dosyaya sunulmuştur. Bunun üzerine davalıların birinci savunma dilekçesi davacılara tebliğ edilmemiş ve dosyalar tekemmül ettirilmeksizin birinci savunma dilekçesinin verilmesi için kanunda öngörülen süre henüz dolmadan davaların incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Aykırılığın giderilmesi istenen kararlara konu uyuşmazlıklarda kararların verildiği tarihlerde yürürlükte bulunan AAÜT m. 15/1 hükmüne göre vekalet ücretlerin yarısına hükmedilebilmesi için birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar anlaşmazlığın feragat, kabul, davanın konusuz kalması ya da herhangi bir nedenle ortadan kalkması veya bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Buradan hareketle, birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar esasen hiç tesis edilmemiş bir işlemin dava konusu edildiğinin anlaşılması durumunda anlaşmazlığın herhangi bir nedenle ortadan kalkması hali kapsamda olduğu kabul edilerek verilecek incelenmeksizin ret kararında vekalet ücretinin yarısına hükmedilmesi gerektiği tespit edilmiştir.
Sonuç olarak aykırılığın, birinci savunma dilekçesi süresinin bitimine kadar esasen hiç tesis edilmemiş bir işlemin dava konusu edildiğinin anlaşılması halinde verilecek incelenmeksizin ret kararında AAÜT’de yazılı vekalet ücretinin yarısına hükmedilmesi gerektiği yönünde giderilmesine karar verilmiştir.
Hazırlayan:
Av. Doğa Can Altınözlü