Kripto Varlıkları Düzenleyen Kanun Teklifi Meclis Gündeminde

Ülkemizde uzun süreden beri kripto varlıkların hukuki niteliği tartışma konusu olmaktadır. Kripto varlıkların niteliğini ve tabi olacakları hukuki rejimi düzenleyen herhangi bir yasal dayanağın olmaması, kripto varlık piyasasını hem olumsuz etkilemekte hem de kripto varlık sahiplerini olumsuz durumlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının da yeknesak bir düzenlemeye tabi olmaması hem bankacılık sektöründe hem de sermaye piyasası kapsamında olumsuz sonuçlar doğurmaktadır.

Aşağıda detaylarına yer verilecek Kanun Teklifinde de yer aldığı üzere, 10.01.2018 tarihli Finansal İstikrar Komitesi toplantısı sonucunda; kripto varlıkların ülkemizde yasal bir dayanağı bulunmadığı, bu kapsamda gerçekleştirilen işlemlerin herhangi bir resmi otoritenin güvencesi altında olmadığı, dijital cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi gibi olumsuz özelliklere sahip olduğu, işlemlerin geri döndürülemez nitelikte olması nedeniyle kötü niyetli kişilerin suiistimallerinden kaynaklanan zararların düzeltilmesinin  veya iptal edilmesinin mümkün olmadığı sonuçlarına varılmıştır.

Bütün bunlar ışığında kanun koyucu nihai olarak harekete geçmiş ve geçtiğimiz günlerde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda önemli değişiklikler öngören Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifini (“Kanun Teklifi”) TBMM gündemine sunmuştu. Kanun Teklifinin tam metnine bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz.

Kanun Teklifi kapsamında özet olarak Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında kripto varlıkların ve kripto varlık hizmet sağlayıcılarının tabi olacağı hukuki rejim belirlenmiştir. İlerleyen günlerde ise, kripto varlıkların vergilendirilmesi konusunda ayrıca düzenlemelerin yapılması da beklenmektedir.

Bu yazımız kapsamında Kanun Teklifi’nin kripto varlıklar konusunda getirdiği yenilikler değerlendirilmiştir. Kanun Teklifi’nin detayları ise şu şekildedir:

1. Kripto Varlık ve İlgili Diğer Tanımlar Sermaye Piyasası Kanunu’na Dahil Edilmektedir

Kanun Teklifi m. 1 ile Sermaye Piyasası Kanunu m. 3 hükmüne aşağıda yer verilen tanımların eklenmesi öngörülmektedir:

“aa) Cüzdan: Kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların çevrim içi veya çevrim dışı olarak depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamaları,

1. bb) Kripto varlık: Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıkları,
2. cc) Kripto varlık hizmet sağlayıcı: Platformları, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve bu Kanuna dayanılarak yapılacak düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satış ya da dağıtımı dahil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşları,

çç) Kripto varlık saklama hizmeti: Platform müşterilerinin kripto varlıklarının veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanmasını, yönetimini veya Kurulca belirlenecek diğer saklama hizmetlerini,

1. dd) Platform: Kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer, bunların gerektirdiği saklama ve belirlenebilecek diğer işlemlerin bir veya daha fazlasının gerçekleştirildiği kuruluşları,
2. ee) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu,”

Görüleceği üzere kanun koyucu, uluslararası düzenlemelerle uyumlu olacak şekilde “kripto varlık”, “cüzdan”, “kripto varlık hizmet sağlayıcı”, “kripto varlık saklama hizmeti” ve “platform” tanımlarını Sermaye Piyasası Kanunu’na eklemektedir.

2. Sermaye Piyasası Araçlarının Merkezi Kayıt Kuruluşu Sistemine Dahil Olmadan Kripto Varlık Olarak İhraç Edilebilmesi İçin Sermaye Piyasası Kuruluna Yetki Verilmektedir

Kanun Teklifi’nin 2. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na aşağıdaki maddenin eklenmesi öngörülmektedir:

“Kurul, sermaye piyasası araçlarının bu madde hükümlerine göre kayden ihraç edilerek MKK tarafından izlenmesi yerine, kripto varlık olarak ihracına ve bunların oluşturulup saklandıkları hizmet sağlayıcılar tarafından sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenmesine ilişkin esaslar belirleyebilir. Sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracı halinde; hakların izlenmesi, üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi ve devredilmesinde, bunların oluşturulup saklandıkları elektronik ortamdaki kayıtlar esas alınır. Kurul bu elektronik ortamdaki kayıtlarla MKK sistemi arasında entegrasyon sağlanmasını zorunlu tutabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.”

Söz konusu madde ile esasen, kripto varlıkların tıpkı bir sermaye piyasası aracı gibi değerlendirilmesinin ve elektronik ortamda ihraç ve diğer işlemlerin kayden izlenmesinin önü açılmaktadır.

3. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları, Tabi Olacakları Hukuki Rejim ve Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Çeşitli Yükümlülükleri İlk Kez Düzenlenmektedir

Kanun Teklifi’nin 3. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na “Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlıklara ilişkin hükümler” başlıklı 35/B maddesi eklenmektedir. Kanun Teklifi’nin en geniş kapsamlı maddesi olan 3. madde ile getirilen yenilikler sırasıyla şu şekildedir:

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması zorunlu tutulmaktadır. Hizmet sağlayıcılarının kuruluşlarına ve faaliyete başlamalarına, ortaklarına, yöneticilerine, personeline, organizasyonuna, sermayelerine ve sermaye yeterliliğine, yükümlülüklerine, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarına, pay devirlerine, yapabilecekleri faaliyetlere, faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulmasına ilişkin esaslar ile faaliyetleri sırasında uymaları gereken diğer ilke ve esaslar da Kurul tarafından belirlenecektir. (Kanun Teklifi m. 3/1)
• Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, sistemlerinin güvenli bir şekilde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmaları, önlemleri almaları ve gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluşturmaları zorunlu hale getirilmektedir. Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşlarına ve/veya faaliyete başlamalarına Kurulca izin verilebilmesi için bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları konularında TÜBİTAK’ın belirleyeceği kriterlere uygunluk aranması öngörülmektedir. (Kanun Teklifi m. 3/2)
• Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarında bulunması ve bulunmaması gereken bir takım ilave şartlar öngörülmektedir. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının:
  • 2004 sayılı İcra İflas Kanunu kapsamında göre müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması gerekmektedir.
  • Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni iptal edilmiş faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman, varlık yönetim, sigorta, reasürans, emeklilik şirketleri ve ödeme sistemi işleticileri, ödeme hizmeti sağlayıcıları ile para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması gerekmektedir.
  • Ortakların; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında maddede sayılan suçlardan kaynaklı kesinleşmiş mahkumiyet hükümlerinin bulunmaması gerekmektedir.
  • Sermaye Piyasası Kanunu m. 101/1-a maddesi uyarınca işlem yasaklı olmaması gerekmektedir.
  • Gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması gerekmektedir.
  • Son olarak, ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması gerekmektedir. (Kanun Teklifi m. 3/3-a)
• Buna ilaveten Kanun Teklifi m. 3/3-b maddesinde de kripto varlık hizmet sağlayıcısı ortaklıklara, pay sahiplerine ve ortaklıkların temsile yetkili kişilerine yönelik bir takım ilave şartlar da öngörülmüştür. (Kanun Teklifi m. 3/3-b)
• Hizmet sağlayıcı platformlar üzerinden kripto varlıkların alınıp satılmasına ve ilk satış ya da dağıtımının yapılmasına; kripto varlıkların takasına, transferine ve saklanmasına ilişkin usul ve esasların Kurul tarafından düzenleneceği hükme bağlanmıştır. (Kanun Teklifi m. 3/4)
• Son olarak kripto varlıkları konu edinen rehin sözleşmelerine, 20.10.2016 tarihli ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu uygulanmayacağı da öngörülmektedir. (Kanun Teklifi m. 3/10)

4. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Faaliyetlerine ve Kripto Varlıkların Transfer ve Saklamasına İlişkin Esaslar Düzenlenmektedir

Kanun Teklifi’nin 4. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na m. 35/C hükmünün eklenmesi öngörülmektedir. Eklenen hüküm ile en temelde, kripto varlıkların transfer ve saklamasına ilişkin esaslar düzenlenmektedir. Anılan hükmün detayları şu şekildedir:

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile bunlarda işlem yapmak isteyen müşteriler arasında imzalanacak sözleşmelerin içereceği asgari hükümlerin belirlenmesinde Kurul’un yetkili kılınması öngörülmektedir. Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterilerine karşı sorumluluğunu ortadan kaldıran veya sınırlandıran her türlü sözleşme hükmünün geçersiz olacağı da düzenlenmektedir. Son olarak platformlara, müşterilerinin işlemlerine ilişkin itirazlarını ve şikayetlerini etkin şekilde çözecek dahili mekanizmalar kurma yükümlülüğü getirilmektedir. (Kanun Teklifi m. 4/1)
• Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına; işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması ve piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması amacıyla emir ve işlem esaslarını belirleme, bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurma ve her türlü önleyici tedbirleri alma yükümlülüğü getirilmektedir. Buna karşılık, kripto varlık işlemlerinde serbest fiyat politikası benimsenmiş ancak platformlarda gerçekleştirilen makul ve ekonomik bir gerekçeyle açıklanamayan ve platform nezdindeki işlemlerin güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylem ve işlemlere istinaden Kurul’a Sermaye Piyasası Kanunu m. 104’te düzenlenen idari yaptırımları uygulama imkanı verilmektedir. (Kanun Teklifi m. 4/3)
• Platformların müşterilerine ait kripto varlıkların müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurulması ana kural olarak kabul edilmiştir. Buna karşılık, müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıklara ilişkin saklama hizmetinin, Kurul tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından uygun görülen bankalarca veya Kurulca kripto varlık saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiş diğer kuruluşlarca sunulması ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması zorunluluğu getirilmektedir. (Kanun Teklifi m. 4/6)

5. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının İzinsiz Faaliyette Bulunması Halinde Uygulanacak Tedbirler Düzenlenmektedir

Kanun Teklifi’nin 8. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na m. 99/A hükmünün eklenmesi ve anılan hükümle, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının izinsiz faaliyette bulunması halinde uygulanacak tedbirler düzenlenmektedir. Uygulanacak tedbirler ve izinsiz olarak addedilen faaliyetler şu şekildedir:

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların hukuka aykırı faaliyet ve işlemlerinde uygulanacak tedbirler için bu Sermaye Piyasası Kanunu m. 96 hükmünün uygulanacağı öngörülmektedir.
• İzin kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde ise Sermaye Piyasası Kanunu m. 99 hükmünün uygulanacağı öngörülmektedir.
• İzinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde bulunanların ilan, reklam ve açıklamaları ile her türlü ticari iletişimlerine ilişkin Sermaye Piyasası Kanunu m. 100/1 hükmünün uygulanacağı öngörülmektedir.
• Ayrıca, yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı olarak kabul edilmektedir.
• Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilmektedir. (Kanun Teklifi m. 8/1)
• Buna ilaveten Kurul’a; kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getiremediği veya kısa sürede yerine getiremeyeceği ya da bunlardan bağımsız olarak mali yapılarının ciddi surette zayıflamakta olduğu ya da mali durumunun taahhütlerini karşılayamayacak kadar zayıflamış olduğunun tespiti halinde üç ayı geçmemek üzere verilecek uygun süre içinde mali yapılarının güçlendirilmesini isteme ya da herhangi bir süre vermeksizin doğrudan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini geçici olarak durdurma, faaliyet yetkilerini kaldırma, sorumluluğu tespit edilen yöneticilerin ve çalışanların imza yetkilerini sınırlama veya kaldırma yetkisi verilmektedir. (Kanun Teklifi m. 8/2)

6. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Denetimi, Uygulanacak Yaptırımlar Düzenlenmektedir

Kanun Teklifi’nin 9. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na m. 99/B hükmünün eklenmesi öngörülmektedir. Eklenen hükümle beraber; kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ne şekilde denetleneceği, uygulanacak yaptırımlar ve kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepleri ne şekilde yerine getireceği düzenlenmektedir. Anılan maddenin detayları şu şekildedir:

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların Sermaye Piyasası Kanunu’na ve ilgili mevzuata uygunluğunun denetiminde uyulacak usul ve esaslar Kanun Teklifi m. 9/1 hükmünde düzenlenmektedir. (Kanun Teklifi m. 9/1)
• Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyetleri ile nakit ödeme ve/veya kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan asli olarak kripto varlık hizmet sağlayıcılarının sorumlu olduğu öngörülmektedir. Buna karşılık zararın kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması halinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kanunu’na Kanun Teklifi ile eklenen m. 110/B hükmünün uygulanacağı öngörülmektedir. (Kanun Teklifi m. 9/3)
• Kripto varlık hizmet sağlayıcıları; bilişim sistemlerinin işletilmesi, her türlü siber saldırı, bilgi güvenliği ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her türlü davranışından kaynaklanan kripto varlık kayıplarından 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 71 hükmüne göre Kanununun 71 inci maddesi kapsamında sorumlu tutulmuştur. Ayrıca kayıpların kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması halinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kanunu’na Kanun Teklifi ile eklenen m. 110/B hükmünün uygulanacağı öngörülmektedir. (Kanun Teklifi m. 9/4)
• Son olarak; müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasıran kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından yerine getirilecektir. Nakit ve kripto varlıkların bilişim sistemleri vasıtasıyla sorgulanması ve elektronik ortamda haczi hakkında 2004 sayılı İcra İflas Kanunu m. 78 hükmünün uygulanacağı düzenlenmektedir. Ayrıca 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilecek alacaklar için de bilişim sistemleri vasıtasıyla sorgulama yapılabilir ve elektronik ortamda haciz tatbik edilebilir. (Kanun Teklifi m. 9/7)

7. İzinsiz Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılığı Fiili Suç Olarak Kabul Edilmektedir

Kanun Teklifi’nin 12. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenmesi öngörülen m. 109/A hükmü kapsamında izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı fiili suç olarak kabul edilmektedir. Anılan hüküm şu şekildedir:

“MADDE 109/A – (1) İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkilileri üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.”

8. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Uhdesinde İşlenebilecek Zimmet Suçu Ayrıca Düzenlenmektedir

Kanun Teklifi’nin 13. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenmesi öngörülen m. 110/A hükmü kapsamında kripto varlık hizmet sağlayıcıları uhdesinde işlenebilecek zimmet suçu ayrıca düzenlenmektedir. Anılan hüküm kapsamında zimmet suçu, unsurlar ve cezası şu şekilde düzenlenmektedir:

• Kripto varlık hizmet sağlayıcı görevi nedeniyle kendisine tevdi edilmiş olan veya koruma, saklama ve gözetimiyle yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri, diğer malları veya kripto varlıkları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensupları, sekiz yıldan on dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacakları gibi kripto varlık hizmet sağlayıcının zararını tazmine mahkum edilirler. (Kanun Teklifi m. 13/1)
• Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde faile on dört yıldan yirmi yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir. Ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. (Kanun Teklifi m. 13/2)
• Faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının; hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının, kripto varlık hizmet sağlayıcının ya da müşterilerinin kaynaklarını, her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcının emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine kullandırmak suretiyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıyı veya müşterilerini zarara uğratmaları zimmet olarak kabul edilir. Bu fiilleri işleyenler hakkında on iki yıldan yirmi iki yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur; ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca, meydana gelen zararın müteselsilen ödettirilmesine karar verilir. (Kanun Teklifi m. 13/3)
• Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilir. (Kanun Teklifi m. 13/4)
• Kovuşturma başlamadan önce, gönüllü olarak, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın yarısı indirilir. Bu durumun hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir. (Kanun Teklifi m. 13/5)
• Zimmet suçunun konusunu oluşturan para veya para yerine geçen evrak veya senetleri veya diğer malların veya kripto varlıkların suçun işlendiği tarihteki değerinin azlığı nedeniyle verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilir. (Kanun Teklifi m. 13/6)

9. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Diğer Mensupları, Hukuken veya Fiilen Yönetim veya Kontrolünü Elinde Bulundurmuş Olan Gerçek Kişi Ortakları Açısından Zimmet Suçu Sayılan Hallerde Şahsi Sorumluluk Öngörülmüştür

Kanun Teklifi’nin 14. maddesi ile Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenmesi öngörülen m. 110/B hükmü ile en temelde; kripto varlık hizmet sağlayıcısı Sermaye Piyasası Kanunu m. 110/A kapsamında zimmet sayılan karar ve işlemler gerçekleştirdiği tespit edilen kişiler açısından şahsen iflas yöntemi kabul edilmiştir. Anılan hükmün detayları şu şekildedir:

• Kripto varlık hizmet sağlayıcının Sermaye Piyasası Kanunu m. 110/A kapsamında zimmet sayılan karar ve işlemler gerçekleştirdiği tespit edilen yönetim kurulu başkan ve üyeleri, diğer mensupları, hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının müşterilere verdikleri zararla sınırlı olarak zimmete geçirildiği tespit edilen tutardan öncelikli olarak karşılanmasını sağlamak amacıyla şahsi sorumlulukları yoluna gidilebilir.
• Ayrıca Kurulun talebi üzerine bu kişilerin doğrudan şahsen iflaslarına mahkemece karar verilebilir.
• Bu karar ve işlemler üçüncü kişilere menfaat temini amacıyla yapıldığı takdirde, menfaat temin eden kişiler hakkında da temin ettikleri menfaat üzerinden uygulanır. Haklarında şahsi iflas kararı verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doğrudan doğruya, olmayanlar ise paraya çevrilmek suretiyle, müşterilerin zararlarının ödenmesinde kullanılır. Aktiflerden öncelikle müşteri zararları ödenir. Müşteri zararlarının tamamının karşılanamaması halinde garameten ödeme yapılır. Müşteri zararları tamamen karşılandıktan soma artan kısım haklarında şahsi iflas kararı verilenlere iade edilir. Bu madde hükmüne göre iflası istenenler hakkında mahkemece 2004 sayılı İcra İflas Kanunu m. 257 vd. maddeleri hükümleri uygulanacaktır.

Hazırlayan:

Av. Doğa Can Altınözlü