Vergi Hukuku Mevzuatında Gelişmeler
1- Cumhurbaşkanı tarafından 03.07.2024 tarihli Resmi Gazete’de 161 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (“Kararname”) yayımlanmıştır. Kararname ile Hazine ve Maliye Bakanlığı taşra teşkilatı olan Defterdarlıklar ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın taşra teşkilatı olan Vergi Dairesi Başkanlıkları tek çatı altında toplanmıştır.
- 81 ilde Gelir İdaresi Başkanlığına doğrudan bağlı Defterdarlık kurulmuştur. Yeni Defterdarlıklar, Vergi Dairesi Başkanlıklarının görev ve yetkilerini haiz olacaktır. 29 ilde bulunan Vergi Dairesi Başkanlıkları bulundukları ilin ismi ile Defterdarlık unvanını almış olup mevcut görev ve fonksiyonları ile görevlerine devam edecektir. Vergi Dairesi Başkanları, Defterdar unvanını almıştır.
- Defterdar, taşrada Gelir İdaresi Başkanlığının en büyük memuru ve il ve bağlı ilçeler teşkilatının amiri sıfatını da haizdir.
- Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatında bulunan muhasebat ve muhakemat birimleri mevcut görevlerini Başkanlık Defterdarına bağlı çalışarak yerine getirecektir. Personel müdürlükleri ise kaldırılmıştır. Bu müdürlüğün görevleri Başkanlığın taşra teşkilatının ilgili müdürlüğünce yerine getirilecektir.
- Söz konusu Kararname ile İstanbul’da bulunan ve vergi dairesi fonksiyonlarına sahip olan Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı kaldırılmıştır.
- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı mükellefleri, Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenecek vergi dairesine aktarılacak veya yeni vergi dairesi kurulacaktır.
- Yapılan düzenlemeler 1 Eylül 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir. (Cumhurbaşkanı tarafından 03.07.2024 tarihli ve 32591 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 161 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi)
2- Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (“GİB”) resmi internet sitesinde 03.07.2024 tarihinde yayımlanan duyuruya göre 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu m. 12/5‘te yer alan maktu vergi tutarları Ocak ve Temmuz aylarında Türkiye İstatistik Kurumu (“TÜİK”) tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, yani TÜİK verilerine göre %19,49 oranında yeniden belirlenmiştir. Yeni maktu vergi tablolarına ilişkin tablolara bağlantıyı kullanarak ulaşabilirsiniz.
3- 16.07.2024 tarihinde Denizli Milletvekili Nilgün ÖK, Samsun Milletvekili Ersan AKSU ve 132 Milletvekili tarafından “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” sunulmuştur.
- Teklif ile; vergi güvenliğinin sağlanması, kayıtdışılıkla mücadele, vergi adaletinin güçlendirilmesi ve vergiye uyumun artırılması için düzenlemeler yapılması, gelir vergisi, ÖTV ve KDV ile ilgili bazı istisnaların kaldırılması ve bazı istisnaların uygulanma şeklinin değiştirilmesi, Küresel Asgari Kurumlar Vergisi uygulamasıyla birlikte yerel asgari kurumlar vergisi ile ilgili düzenlemeler yapılması, Yap-İşlet-Devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında yürütülen faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanacak kurumlar vergisi oranının %30’a çıkarılması ve yaşlılık, malullük, ölüm aylığı almakta olan emekli ve hak sahiplerine dosya bazında verilen asgari ödeme tutarının yükseltilmesi amaçlanmaktadır.
4- 17.07.2024 tarihinde GİB’in resmi internet sitesinde “170 No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri İle Enflasyon Düzeltmesi İşlemlerinde Kullanılacak 2024/Ocak-Haziran Aylarına Ait Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranları Belirlenmiştir.” başlıklı haber yayımlandı. İlgili sirkülerde enflasyon düzeltmesi işlemlerinde kullanılacak 2024/Ocak-Haziran aylarına ait ortalama ticari kredi faiz oranları açıklanmıştır.
5- 22.07.2024 tarihinde GİB’in resmi internet sitesinde Ödeme Emrine Karşı Yapılacak İşlemler Broşürü yayımlanmıştır. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanuna göre, vadesinde ödenmeyen kamu alacakları için düzenlenen ödeme emri hakkında açıklamaların yer aldığı “Ödeme Emrine Karşı Yapılacak İşlemler Broşürü” güncellenerek kullanıma sunulmuştur. Söz konusu Broşürde;
- Kamu alacaklarının takip ve tahsili,
- Ödeme emrinin niçin ve kimler adına düzenlendiği,
- Ödeme emrinde hangi hususların yer aldığı,
- Ödeme emrinde belirtilen borcun nasıl ödeneceği,
- Mal bildirimi,
- Mal bildiriminde bulunmayalar hakkında yapılacak işlemler,
- Hangi durumlarda ödeme emrine karşı dava açılabileceği, gibi konularda açıklayıcı bilgilere yer verilmiştir.
Vergi Hukukunda Yargı Kararları
Vergi hukuku alanında önemli gördüğümüz yargı kararı aşağıda özetlenmiştir:
Danıştay 3. Dairesi’nin 13.10.2023 tarihli ve E. 2023/5100, K. 2023/3763 sayılı kararında; tasfiyesi, tescil ve ilan olunan şirket hakkında şirketin hukuken var olmadığından bahisle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”) m. 114’te düzenlenen zamanaşımı süresi geçtikten sonra vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.
- Dava, davacı şirketten alınamayan 2004 ila 2008 yıllarının muhtelif dönemlerine ait kamu alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
- İlk derece mahkemesince yapılan inceleme neticesinde asıl borçlu şirketin tasfiyesinin tamamlanıp tüzel kişiliğinin sona erdiği hususu Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiğinden ve hukuken var olmayan şirket hakkında vergi incelemesi başlatılarak tarhiyat yapılıp ceza kesilmesi mümkün bulunmadığından, söz konusu şirket adına düzenlenen ihbarname ve ödeme emirlerinin hukuken herhangi bir geçerliliğinin olmadığı ve 2012 ve 2013 yıllarında yapılan tebligatların usulsüz olduğu, tüm bu hususlar dikkate alındığında 213 sayılı Vergi Usul Kanun’unun 114. maddesi uyarınca, vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde usulüne uygun şekilde tarh ve asıl borçlu şirkete tebliğ edilmeyen dava konusu ödeme emri içeriği kamu borçlarının tarh zamanaşımına uğradığı ve zamanaşımına uğramış olan borçların kanuni temsilciden ödeme emri ile istenmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle ödeme emri iptal edilmiştir.
- Davalının istinaf başvurusunu inceleyen Bölge İdare Mahkemesi İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar vermiş, Danıştay 3. Dairesi de Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararını onamıştır.
Diğer Hukuk Alanlarında Önemli Mevzuat Değişiklikleri ve Yargı Kararları
1- Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 7518 sayılı Kanun (“7518 sayılı Kanun”) 02.07.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. 7518 sayılı Kanun ile kripto varlık hizmet sağlayıcılar, kripto varlık platformlarının faaliyetleri, kripto varlıkların saklanması, Türkiye’de yerleşik kişilerin kripto varlık platformları nezdinde yapabileceği kripto varlık alım satım ve transfer işlemlerinin düzenlenmesi, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulmaları ve faaliyet göstermeleri için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin almalarına ilişkin düzenleme yapılması, bunların faaliyetleri sırasında uymaları gereken ilke ve esasların Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenecek maddelere dayanılarak çıkarılacak ikincil düzenlemeler ile SPK tarafından çıkarılmasının sağlanması amaçlanmıştır.
- 7518 sayılı Kanun henüz teklif aşamasındayken yapmış olduğumuz çalışmaya ve 7518 sayılı Kanun hakkındaki detaylı açıklamalarımıza bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz.
2- Kamuoyunda 9. Yargı paketi olarak bilinen yargı alanında köklü düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 03.07.2024 tarihinde TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Kanun teklifi ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu başta olmak üzere pek çok alanda önemli değişiklikler öngörülmektedir.
- Kanun teklifinin gerekçesi incelendiği zaman temel amacın, adalet hizmetlerinin etkinliğini arttırmaya, yargı sürecini hızlandırmaya, suçla etkin mücadele sağlamaya, temel hak ve özgürlüklerin korunması ve genişletilmesini sağlamaya, aile kurumunu güçlendirmeye, hukuk ve ceza uyuşmazlıklarında alternatif çözüm yöntemlerinin alanlarını genişletmeye, hak arama hürriyetinin daha etkin şekilde kullanılabilmesine imkan tanınmaya çalışıldığı ve son dönemlerde Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu iptal kararları doğrultusunda gerekli kanuni düzenlemelerin yapılmasının hedeflendiği görülmektedir. Kanun teklifine bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz.
Hazırlayanlar:
Av. Doğa Can Altınözlü
Stj. Av. Eda Nur Yörük