Bülten

Geçtiğimiz Ayda Hukuki Gelişmeler (Ekim 2024)

01 Kas

Vergi Hukuku Mevzuatında Gelişmeler

  • Hazine ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (“GİB”) tarafından 04.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 7) yayınlanmıştır. Yayınlanan Tebliğ kapsamında özetle;
    • Mücbir sebep hali 30.11.2024 tarihinde sona erecek olan; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki dairelere 7440 sayılı Kanun kapsamında yapılacak başvuruların 28.02.2025 tarihine kadar yapılması ve ödenecek birinci taksitin (peşin ödeme dâhil) 31.03.2025 tarihine (bu tarihin resmi tatile rastlaması nedeniyle 02.04.2025 tarihine kadar), ikinci taksitin 30.04.2025 tarihine kadar (bu tarihler dâhil), diğer taksitlerin ise takip eden aylarda ödeneceği düzenlenmiştir.
    • Ayrıca 7440 sayılı Kanun kapsamında alacakları yapılandırılan il özel idareleri, belediyeler ve yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları dâhil tüm alacaklı idareler için de uygulanması gerekeceğinden, bu idarelerin mücbir sebep halinin devam etmesi uygun bulunan Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki dairelerine 7440 sayılı Kanun kapsamında yapılacak başvuru ve ödeme süreleri de uzamaktadır. (GİB tarafından 04.10.2024 tarihli ve 32682 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 7)
  • GİB’in resmi internet sitesinde 09.10.2024 tarihinde yayınlanan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri /67 kapsamında, 2024 yılı üçüncü geçici vergi döneminde uygulanacak yeniden değerleme oranı % 34,14 (yüzde otuz dört virgül on dört) olarak tespit edilmiştir.
  • GİB tarafından 17.10.2024 tarihli ve 32695 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 328) kapsamında; konut ve işyerlerini kiralamalarında ve haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında, kiraya verenler ve bunları kiralayanların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini bankalar veya PTT aracılığıyla tevsik etmesi zorunluluğu getirilmiştir. Başka bir deyişle; konut ve işyerlerini kiralamalarında ve haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında herhangi bir miktara bağlı olmaksızın kira ödemelerinin bankalar veya PTT aracılığıyla yapılması zorunlu hale gelmiştir. Konuya dair detaylı açıklamalarımıza erişmek için bağlantıyı kullanabilirsiniz. (GİB tarafından 17.10.2024 tarihli ve 32695 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 328)
  • GİB tarafından 18.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 459)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 572) kapsamında; tevsik zorunluluğu kapsamında olan kişilerin kendi aralarında veya bu kişilerin mükellef olmayan kişiler ile yapacakları işlemler sonucunda elde edilen ve 7.000 TL’yi aşan her türlü tahsilat ve ödemenin aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması ve bu tahsilat ile ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunluluğu getirildi. Başka bir deyişle; bu kişiler arasında yapılacak 7.000 TL üzeri her türlü işlemin artık elden yapılması zorunlu hale gelmiştir. Konuya ilişkin detaylı açıklamalarımıza bağlantıyı kullanarak ulaşabilirsiniz. (GİB tarafından 18.10.2024 tarihli ve 32696 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 459)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 572)
  • GİB tarafından 19.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 571) kapsamında; kayıt dışı faaliyetlere yönelik vergi ziyaı cezasının artırımlı uygulanması, özel usulsüzlük cezalarının artırımlı uygulanması, dijital ortamdaki reklam, ilan, satış ve kiralama bilgilerine ilişkin bildirimlerin yapılmaması, eksik veya yanıltıcı yapılması durumunda özel usulsüzlük cezası uygulaması ve son olarak uygulanacak cezalarda indirim ve uzlaşma konularında düzenlemeler yapılmıştır. Konuya dair detaylı açıklamalarımıza erişmek bağlantıyı kullanabilirsiniz. (GİB tarafından 19.10.2024 tarihli ve 32697 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 571)
  • GİB’in resmi internet sitesinde 22.10.2024 tarihinde, Kira Ödemeleri ile 7.000 TL Üzerindeki Tahsilat ve Ödemelere İlişkin İnfografikler yayınlandı. Söz konusu infografikler ile en temelde; mükelleflerin ve nihai tüketiciler dahil mükellef olmayanların 7.000 TL’nin üzerindeki tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idaresi tarafından düzenlenen belgeler ile teşvik etmesine ilişkin bilgilerin verilmesi amaçlanmaktadır.
  • Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM”) 25.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararında; aynı nitelikteki uyuşmazlığa ilişkin önceki tarihli Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (“VDDK”) kararlarına aykırı şekilde verilen Danıştay kararlarının, VDDK içtihadından ayrılmayı haklı kılacak gerekçeleri içermemesi halinde mülkiyet hakkının ihlal edileceğine karar verildi. Konuya ilişkin detaylı açıklamalarımıza bağlantıyı kullanarak ulaşabilirsiniz. (AYM tarafından 25.10.2024 tarihli ve 32703 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 15.05.2024 tarihli ve 2020/2750 başvuru numaralı karar)
  • GİB tarafından 31.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:52) kapsamında; KDV iadesinin vergi inceleme rapor sonucuna göre yapılmasına ilişkin usul ve esaslar ile özel esaslar uygulamasının kaldırılması düzenlenmiştir. Konuya ilişkin detaylı açıklamalarımıza bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz. (GİB tarafından 31.10.2024 tarihli ve 32708 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:52)

 

Vergi Hukukunda Yargı Kararları

Vergi hukuku alanında önemli gördüğümüz yargı kararı aşağıda özetlenmiştir:

  • Danıştay VDDK’nın 09.06.2021 tarihli ve E. 2019/1700, K. 2021/940 sayılı kararında; takdir komisyonlarının incelemeleri neticesinde yapılan matrah tayininin, somut verileri ve takdirin dayanağını içermesi gerektiğine hükmedilmiştir. Kararın en önemli noktası ise, tarhiyatların dava konusu yapıldığı durumlarda bu eksikliğin vergi mahkemesince giderilerek ilgili yerlerden tarhiyatın dayanağı ve gerçekliğine ilişkin bilgi, belge toplanmasının ve tarhiyatın hukuka uygunluğunun denetlenmesinin mümkün olmadığının belirtilmesidir.
    • Karara konu somut olayda, davacı adına, sahibi olduğu minibüse ilişkin ticari minibüs satış sözleşmesinde araç ve plaka değerinin düşük gösterildiğinden bahisle takdir komisyonu kararı uyarınca 400.000,00 TL matrah farkı üzerinden re’sen tarh edilen 2010 yılının Ocak-Mart dönemine ait katma değer vergisi ile verginin bir katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
    • İlk derece mahkemesi tarafından yapılan inceleme neticesinde kanunen araştırma ve inceleme yapmaya yetkili olan takdir komisyonunca matrahın tespitine dayanak olabilecek nitelikte araştırma yapılmadığı gibi inceleme elemanınca düzenlenmiş bir inceleme raporu da bulunmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, matrahın hangi veriler esas alınarak belirlendiği anlaşılamadığından, takdir komisyonunun genel nitelikte soyut ve matbu ifadelerden hareket ederek matrah takdir ettiği görüldüğünden takdir komisyonu kararına dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk görülmemiştir ve dava konusu vergi ve cezalar kaldırılmıştır.
    • Davalının temyiz başvurusu üzerine inceleme yapan Danıştay 4. Dairesi bozma kararı vermiştir. Kararda özetle, ilk derece mahkemesince tarhiyatın dayanağı satış işlemine konu minibüs ve faaliyet gösterdiği hattın gerçek değerinin ilgili meslek odalarından araştırılması gerektiği belirtilmiştir.
    • Bu karara karşı ilk derece mahkemesi ısrar kararı vermiştir. İlk derece mahkemesi özetle; Anayasanın 125. maddesinin 4. fıkrasında; yargı yetkisinin, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olup hiçbir surette yerindelik denetimi şeklinde kullanılamayacağını, yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemeyeceğini belirtmiştir. Ayrıca hattın gerçek değerini ilgili meslek odalarından araştırması gerekenin takdir komisyonu olduğu, söz konusu yetki ve görev yerine getirilmeyerek hiçbir araştırma ve somut tespite dayanmaksızın matrah takdiri yapıldığı vurgulanmıştır. Sadece idari işlemin hukuka uygunluk denetimini yapma yetki ve görevi bulunan vergi mahkemesinin, ilgili meslek odalarından araştırmak suretiyle matrah takdirini yaparak KDV tutarını belirlenmesinin idari işlem niteliğinde olduğu vurgulanmıştır.
    • Bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine uyuşmazlık VDDK önüne taşınmıştır. VDDK da ilk derece mahkemesi kararındaki gerekçe ile temyiz başvurusunu reddetmiştir.

 

Diğer Hukuk Alanlarında Önemli Mevzuat Değişiklikleri ve Yargı Kararları

  • Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı tarafından 03.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yeni Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (“AAÜT”) yayınlandı. AAÜT, yayım tarihi olan 03.10.2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Yeni AAÜT’ye bağlantıyı kullanarak erişebilirsiniz.
    • Buna ilaveten aynı tarihli Resmi Gazete’de Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tarife de yayınlandı.
    • Yayınlanan tarifeye göre, ceza mahkemelerinde görülen tekzip, internet yayın içeriğinden çıkarma, idari para cezalarına itiraz gibi başvuruların reddi, kabulü veya ilk derece mahkemesinin kararına yapılan itiraz üzerine, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması halinde işin duruşmasız veya duruşmalı oluşuna göre AAÜT 2. Kısım, 1. Bölüm, 1. Sıradaki iş için öngörüldüğü şekilde avukatlık ücretine hükmedilir.
    • Tarife ile değişiklik yapılmadan önceki halinde madde sadece, başvuruların kabulü veya yapılan itiraz üzerine kararın kaldırılması halinde vekalet ücreti öngörmek iken şimdi başvurunun reddi halinde de vekalet ücretine hükmedileceği düzenlenmektedir.
  • AYM, 07.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararı ile 7098 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun kapsamında, daha öncesinde KHK ile görevinden ihraç edilen ancak sonrasında görevine iade edilen kamu görevlilerin kamu görevlerinden çıkarılmalarından dolayı tazminat istemeyeceklerini öngören kanun hükmünün iptaline karar verdi. Karar neticesinde, KHK ile görevinden ihraç edilen fakat daha sonrasında başka bir OHAL KHK’sı ile görevine iade edilen kamu görevlilerin tazminat istemlerinin önü açılmıştır. Konuya ilişkin detaylı açıklamalarımıza bağlantıyı tıklayarak ulaşabilirsiniz.  (AYM’nin 07.10.2024 tarihli ve 32685 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 23.07.2024 tarihli ve E. 2024/89, K. 2024/148 sayılı kararı)
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 08.10.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2024-32/70) ile özet olarak döviz cinsinden ve dövize endeksli olarak yapılabilecek sözleşme türlerinde genişlemeye gidilmiştir.

 

Hazırlayanlar:

Av. Doğa Can Altınözlü

Stj. Av. Eda Nur Yörük

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir