Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun (“VDDK”) 13.11.2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararında, benzin ve elektrik motoru bulunan (hibrit) bir aracın Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ek (II) sayılı Liste’ye göre hatalı olarak vergilendirilmesine ilişkin taleplerin, vergide hata hükümleri kapsamında ileri sürülemeyeceği kabul edilmiştir. VDDK, bu nedenle, %80 yerine %10 oranında ÖTV uygulanması gerektiği iddiasına dayalı iade talebinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (“VUK”) vergi hatalarının düzeltilmesine ilişkin hükümleri kapsamında incelenmesinin mümkün olmadığı yönünde aykırılığı gidermiştir. (Danıştay VDDK’nın 13.11.2025 tarihli ve 33076 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 22.10.2025 tarihli ve E. 2025/16, K. 2025/18 sayılı kararı)
Uyuşmazlığın temelinde, benzin ve elektrik motoru bulunan bir binek araca uygulanan ÖTV oranı bulunmaktadır. 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ek (II) sayılı Liste’de 87.03 G.T.İ.P. pozisyonunda yer alan binek otomobiller için:
- “Diğerleri – Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyenler” için %80,
- “Diğerleri – Sadece elektrik motorlu olanlar – Motor gücü 160 kW’ı geçmeyenler” için %10 oranında ÖTV öngörülmüştür.
Mükellef, satın aldığı benzin ve elektrik motoru bulunan aracın, fiilen elektrik motorundan güç aldığı, benzinli motorun ise yalnızca elektrik motoru için gerekli enerjiyi ürettiği; ruhsat ve AT Uygunluk Belgesi gibi teknik belgelerde de aracın “sadece elektrik motorlu” olarak nitelendirildiği gerekçeleriyle, araca %80 yerine %10 oranında ÖTV uygulanması gerektiğini ileri sürmüştür. Bu kapsamda, tahakkuk eden ÖTV ve buna bağlı KDV’nin bir kısmının fazla ödendiği iddiasıyla VUK’un 116 ve devamı maddeleri uyarınca düzeltme başvurusunda bulunmuş; düzeltme talebinin reddi üzerine de şikayet yoluna başvurmuştur.
Düzeltme-şikayet süreçlerinin reddi sonrasında açılan davalarda, farklı vergi mahkemeleri ve bölge idare mahkemeleri “vergi hatası” kavramına ilişkin farklı değerlendirmelerde bulunmuştur. Bu çelişik kararlar üzerine İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu, aykırılığın giderilmesini talep etmiştir.
Aykırılığın giderilmesi talebine konu istinaf kararları özetle şu şekildedir:
- İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. Vergi Dava Dairesi Kararı:
Bölge İdare Mahkemesinin söz konusu kararında yaklaşımında, araç teknik belgeleri dikkate alındığında, vergilendirmede aracın “sadece elektrik motorlu” olduğu yönündeki durumun açık olduğu, bu nedenle araca %80 yerine %10 oranında ÖTV uygulanması gerektiği; yanlış oran uygulanması sebebiyle fazla vergi alınmasının VUK anlamında “vergi hatası” oluşturduğu ve düzeltme-şikayet yoluyla iade talep edilebileceği kabul edilmiştir.
- Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. Vergi Dava Dairesi Kararı:
Burada ise, aracın hangi oran dilimine girdiğinin belirlenmesinin, araç teknik özelliklerinin değerlendirilmesini ve 4760 sayılı Kanun’a ek (II) sayılı Liste hükümlerinin yorumlanmasını gerektirdiği, bu sebeple ortada VUK m. 116–118 anlamında “açık vergi hatası” değil, hukuki yorum gerektiren bir vergilendirme uyuşmazlığı bulunduğu belirtilmiştir. Bu nedenle, uyuşmazlığın düzeltme-şikayet kapsamında değil, vergi mahkemesinde süresinde açılacak dava çerçevesinde incelenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın reddi yönündeki karar hukuka uygun bulunmuştur.
VDDK, aykırılığın giderilmesi talebini değerlendirirken öncelikle VUK’un vergi hatalarına ilişkin 116-118. maddelerine ve düzeltme-şikayet yolunu düzenleyen 122 ve 124. maddelerine atıf yapmıştır. Buna göre vergi hatası; hesap veya vergilendirmede yapılan ve ilk bakışta, hukuki yorum gerektirmeksizin saptanabilen açık yanlışlıklardır. Düzeltme-şikayet yolu da, bu tür açık vergi hatalarına özgülenmiş istisnai ve sınırlı bir başvuru yoludur.
Kurul, bu çerçevede, düzeltme ve şikayet yoluna başvurulabilmesi için ileri sürülen hatanın vergi idaresi ya da yargı mercii tarafından VUK m. 3’te öngörülen yorum tekniklerine başvurulmasına gerek olmaksızın, ilk bakışta ve tereddütsüz tespit edilebilir nitelikte olması gerektiğini vurgulamıştır.
Kurul’a göre, benzin ve elektrik motoru bulunan aracın, 4760 sayılı Kanun’a ek (II) sayılı Liste’deki:
- %80 oranlı “diğerleri – motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyenler” satırı,
- %10 oranlı “diğerleri – sadece elektrik motorlu olanlar – motor gücü 160 kW’ı geçmeyenler” satırı,
arasında nasıl sınıflandırılacağı; aracın teknik özelliklerinin detaylı şekilde incelenmesini ve Kanun ile Liste hükümlerinin yorumlanmasını gerektirmektedir. VDDK’ya göre bu tür bir değerlendirme, artık vergilendirme hatası değil, niteliği itibarıyla hukuki uyuşmazlık kapsamındadır.
Bu nedenle Kurul, hibrit motorlu araçta uygulanacak ÖTV oranına ilişkin iddianın:
- VUK anlamında açık bir vergi hatası teşkil etmediği,
- Bu sebeple düzeltme-şikayet yoluyla iade talebine konu edilemeyeceği,
- İlgili iddiaların ancak tahakkuk eden vergiye karşı süresinde açılacak iptal davası içerisinde incelenebileceği
sonucuna ulaşmıştır.
Kararda, bu sonuca aykırı karşı oy da yer almaktadır. Karşı oyda özetle; aracın hareketini sağlayan ana motorun elektrik motoru olduğu, benzinli motorun sadece elektrik üretmekle sınırlı fonksiyon gördüğü, ruhsat ve teknik belgelerde de aracın tek yakıtlı ve elektrikli olduğunun açıkça görüldüğü, bu nedenle araca %80 oranı yerine %10 oranının uygulanması gerektiğinin açık ve yorum gerektirmeyen bir durum olduğu; dolayısıyla olayda vergi hatası bulunduğu ve düzeltme-şikayet yolunun işletilebileceği savunulmuştur.
Sonuç olarak VDDK; benzin ve elektrik motoru bulunan aracın yanlış ÖTV oranıyla vergilendirilmesine dayanan iade taleplerinin, VUK’un vergi hatalarının düzeltilmesine ilişkin hükümleri kapsamında incelenemeyeceği, bu tür iddiaların hukuki uyuşmazlık niteliği taşıdığı ve ancak süresinde açılacak vergi davasında ileri sürülüp değerlendirilebileceği yönünde aykırılığı gidermiştir. Böylece hibrit araçlara uygulanan ÖTV oranı konusunda sonradan düzeltme-şikayet yoluyla iade talep edilmesinin önü, “vergi hatası” kavramının dar yorumu çerçevesinde önemli ölçüde kapatılmış olmaktadır.
Hazırlayan:
Av. Cevdet Emre Koçak