Vergi Hukuku Mevzuatında Gelişmeler
1- Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Engelliler İçin Vergi Rehberi yayınlanmıştır. Yayınlanan rehberde:
- Engellilik indirimi uygulaması,
- Engellilik indiriminden kimlerin yararlanabileceği,
- Engellilik indirimi tutarları,
- Engellilik indiriminden yararlanmak için yapılması gerekenler,
- Yurt içinden alınan taşıtlarda sağlanan özel tüketim vergisi avantajı,
- Katma değer vergisinde sağlanan vergi avantajları,
- Motorlu taşıtlar vergisi ve emlak vergisinde sağlanan vergi avantajları,
- Gümrük vergisinde sağlanan vergi avantajları hakkında özet bilgilere yer verilmiştir.
2- Adalet Bakanlığı tarafından yayınlanan Karar ile yeni Bölge İdare Mahkemeleri’nin kurulmasına karar verilmiştir. Yeni kurulan mahkemeler şu şekildedir:
- Antalya ilinde Antalya Bölge İdare Mahkemesi kurulmuştur. Anılan mahkemenin yargı çevresi; Antalya, Burdur ve Isparta olarak belirlenmiştir.
- Diyarbakır ilinde Diyarbakır Bölge İdare Mahkemesi kurulmuştur. Anılan mahkemenin yargı çevresi; Diyarbakır, Batman, Elazığ, Mardin, Siirt, Şırnak, Bingöl ve Muş olarak belirlenmiştir.
- Kayseri ilinde Kayseri Bölge İdare Mahkemesi kurulmuştur. Anılan mahkemenin yargı çevresi; Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Sivas ve Yozgat olarak belirlenmiştir. (Adalet Bakanlığı tarafından 17.05.2025 tarihli ve 32903 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Karar)
Vergi Hukukunda Yargı Kararları
Vergi hukuku alanında önemli gördüğümüz yargı kararları aşağıda özetlenmiştir:
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (“VDDK”); ihale kararından ve ihale sözleşmesinden doğan damga vergilerinin, ihale sözleşmesinin yargı kararı üzerine iptal edilmesi halinde, vergilerin iptal tarihinden sonraki döneme isabet eden kısımlarının iade edilmesi gerektiğine hükmetmiştir.
- Karara konu somut olayda davacı, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından açılan ihaleyi üstlenmiştir. Davacı tarafından ihale kararından ve sözleşmeden doğan damga vergileri ödenmiştir. Yargı kararı uyarınca ihale sözleşmesinin feshedilmesi üzerine davacı, ihale kararından ve sözleşmeden doğan damga vergilerinin iadesi istemiyle düzeltme şikayet başvurusu yapmıştır. Düzeltme şikayet başvurusunun reddi üzerine dava açılmıştır.
- Açılan davada ilk derece mahkemesi, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı Tablo’nun “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünde yer alan ve özetle yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisinin iade edilmeyeceği yönündeki hükmü vurgulamıştır ve davanın reddine karar vermiştir.
- Karara karşı yapılan istinaf başvurusu da reddedilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi, ilk derece mahkemesinden farklı olarak olayda bir vergi hatası bulunmadığından bahisle düzeltme şikayet yoluna başvurulamayacağını hüküm altına almıştır.
- Karara karşı yapılan temyiz başvurusu neticesinde ise Danıştay, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı Tablo’nun “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünde yer alan ve özetle yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisinin iade edilmeyeceği yönündeki hükmün Anayasa Mahkemesi (“AYM”) tarafından iptal edildiğini vurgulamıştır. Dolayısıyla iptal kararı dikkate alınarak yeniden karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- Dosyayı tekrar ele alan istinaf merci, vergilendirme işleminin dayanağı kanun hükmünün sonradan AYM tarafından iptal edilmesi durumunda yürürlükte olduğu dönemde bu kanun hükmüne istinaden yapılmış tahsilatların iade edilip edilmeyeceğinin hukuki bir ihtilaf olduğunu vurgulamıştır. Dolayısıyla uyuşmazlıkta bir vergi hatası bulunmadığını belirterek ilk kararında ısrar etmiştir.
- Bunun üzerine uyuşmazlık VDDK önüne gelmiştir. VDDK, AYM tarafından verilen iptal kararlarının derdest davalarda dikkate alınması gerektiğini ve sözleşmenin iptal edildiği tarihten sonraki dönemlere rastlayan damga vergileri yönünden vergi hatası bulunduğundan bahisle vergilerin iade edilmesi gerektiğine hükmetmiştir. (Danıştay VDDK’nın E. 2024/985, K. 2024/1324 sayılı kararı)
Güncel Özelgeler
Vergi hukuku alanında önemli gördüğümüz güncel özelge hakkında aşağıda açıklamalara yer verilmiştir:
Ankara Defterdarlığı tarafından verilen özelgede; yurtdışında gerçekleşecek olan inşaat, elektrik tesisi ve trafo merkezleri için merkezi Ankara’da yer alan firma tarafından merkezi İstanbul’da yer alan asıl yüklenici firmaya tasarım hizmeti verilmesinin, hizmet ihracı olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı ve dolayısıyla KDV’ye tabi olduğu belirtilmiştir.
- Özelge talebi özetle şu şekildedir: Özelge talebinde bulunan firmanın faaliyet konusu mühendislik, danışmanlık ve proje hizmetleridir. Firma, yurtdışında yapımı gerçekleştirilecek inşaat, elektrik tesisi ve trafo merkezleri için primer elektrik, inşaat ve çelik konstruksiyon projelerinin hazırlanması ve mühendislik hizmetlerinin sağlanması işlerini yapmıştır. Yurtdışında yapılacak tesisin taahhüdünü ise İstanbul’da bulunan bir başka firma (“Asıl Yüklenici”) yüklenmiştir. İhracata esas işlemler asıl yüklenici tarafından yapılmış olup özelge talebinde bulunan firma, Ankara’da bulunan iş yerinden tasarım hizmetlerini sağlamıştır. Sonuç olarak asıl yüklenici firmaya yurt dışı işi için sağlanan proje ve mühendislik hizmetleri karşılığında elde edilen kazançların hizmet ihracatı kapsamında KDV’den istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmiştir.
- Vergi idaresi öncelikle, konuyu düzenleyen Katma Değer Vergisi Kanunu (“KDVK”) m. 11/1-a hükmünü açıklamıştır. Anılan hükme göre, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler KDV’den istisnadır. Ayrıca hizmetin, yurtdışındaki müşteri için yapılıp yapılmadığı belirlenirken, yurtdışındaki müşteri adına düzenlenen fatura ve benzeri belge ile hizmetin tevsik edilmesi gerekmektedir.
- Bu açıklamalardan hareketle; gerçekleşecek olan inşaat, elektrik tesisi ve trafo merkezleri için merkezi Ankara’da yer alan firma tarafından merkezi İstanbul’da yer alan asıl yükleniciye tasarım hizmeti verilmesi, hizmete ilişkin faturanın asıl yüklenici firma adına düzenlenmesi ve söz konusu hizmetten Türkiye’de faydalanılması nedeniyle, KDVK m. 11/1-a kapsamında hizmet ihracı olarak değerlendirilemeyecektir. Dolayısıyla verilen hizmetin KDV’ye tabi olduğu sonucuna varılmıştır. (Ankara Defterdarlığı’nın 84974990-130[KDV.5/İ/2024/9-14]-576828 sayılı özelgesi)
28.05.2025
Hazırlayan:
Av. Doğa Can Altınözlü